Ac de malorum opinione hactenus; videamus nunc
|
4.65.1
|
de bonorum, id est de laetitia et de cupiditate. mihi
|
|
quidem in tota ratione ea, quae pertinet ad animi per-
|
|
turbationem, una res videtur causam continere, omnis
|
|
eas esse in nostra potestate, omnis iudicio susceptas,
|
5
|
omnis voluntarias. hic igitur error est eripiendus, haec
|
|
detrahenda opinio atque ut in malis opinatis tolerabi-
|
|
lia, sic in bonis sedatiora sunt efficienda ea quae mag-
|
|
na et laetabilia ducuntur. atque hoc quidem commune
|
|
malorum et bonorum, ut, si iam difficile sit persua-
|
10
|
dere nihil earum rerum, quae perturbent animum, aut
|
|
in bonis aut in malis esse habendum, tamen alia ad
|
|
alium motum curatio sit adhibenda aliaque ratione
|
|
malevolus, alia amator, alia rursus anxius, alia timidus
|
|
corrigendus. atque erat facile sequentem eam rationem,
|
66.1
|
quae maxume probatur de bonis et malis, negare um-
|
|
quam laetitia adfici posse insipientem, quod nihil um-
|
|
quam haberet boni; sed loquimur nunc more communi.
|
|
sint sane ista bona, quae putantur, honores divitiae
|
5
|
voluptates cetera, tamen in eis ipsis potiundis exul-
|
|
tans gestiensque laetitia turpis est, ut, si ridere conces-
|
|
sum sit, vituperetur tamen cachinnatio. eodem enim
|
|
vitio est ecfusio animi in laetitia quo in dolore contrac-
|
|
tio, eademque levitate cupiditas est in appetendo qua
|
10
|
laetitia in fruendo, et ut nimis adflicti molestia, sic
|
|
nimis elati laetitia iure iudicantur leves; et, cum in-
|
|
videre aegritudinis sit, malis autem alienis voluptatem
|
|
capere laetitiae, utrumque immanitate et feritate qua-
|
|
dam proponenda castigari solet; atque ut cavere decet,
|
15
|
timere non decet, sic gaudere decet, laetari non decet,
|
|
quoniam docendi causa a gaudio laetitiam distingui-
|
67.1
|
mus; illud iam supra diximus, contractionem animi
|
|
recte fieri numquam posse, elationem posse. aliter
|
|
enim Naevianus ille gaudet Hector:
|
|
'Laétus sum laudári me abs te, páter, a laudató viro',
|
5
|
aliter ille apud Trabeam:
|
|
'Léna deleníta argento nútum observabít meum,
|
|
Quíd velim, quid stúdeam. adveniens dígito impellam
|
|
iánuam,
|
|
Fóres patebunt. de ínproviso Chrýsis ubi me aspé-
|
10
|
xerit,
|
|
Álacris ob viám mihi veniet cómplexum exoptáns
|
|
meum,
|
|
Míhi se dedet.'
|
|
quam haec pulchra putet, ipse iam dicet:
|
15
|
'Fórtunam ipsam anteíbo fortunís meis'.
|
|
haec laetitia quam turpis sit, satis est diligenter atten-
|
68.1
|
dentem penitus videre.
|
|