Sed et huius culpae et ceterorum vitiorum pecca- 5.5.1
torumque nostrorum omnis a philosophia petenda
correctio est. cuius in sinum cum a primis tempori-
bus aetatis nostra voluntas studiumque nos compu-
lisset, his gravissimis casibus in eundem portum, ex 5
quo eramus egressi, magna iactati tempestate con-
fugimus. o vitae philosophia dux, o virtutis inda-
gatrix expultrixque vitiorum! quid non modo nos,
sed omnino vita hominum sine te esse potuisset? tu
urbis peperisti, tu dissipatos homines in societatem 10
vitae convocasti, tu eos inter se primo domiciliis,
deinde coniugiis, tum litterarum et vocum communione
iunxisti, tu inventrix legum, tu magistra morum et
disciplinae fuisti; ad te confugimus, a te opem peti-
mus, tibi nos, ut antea magna ex parte, sic nunc 15
penitus totosque tradimus. est autem unus dies bene
et ex praeceptis tuis actus peccanti inmortalitati ante-
ponendus. cuius igitur potius opibus utamur quam 6.1
tuis, quae et vitae tranquillitatem largita nobis es et
terrorem mortis sustulisti? Ac philosophia quidem
tantum abest ut proinde ac de hominum est vita me-
rita laudetur, ut a plerisque neglecta a multis etiam 5
vituperetur. vituperare quisquam vitae parentem et
hoc parricidio se inquinare audet et tam impie ingratus
esse, ut eam accuset, quam vereri deberet, etiamsi mi-
nus percipere potuisset? sed, ut opinor, hic error et
haec indoctorum animis offusa caligo est, quod tam 10
longe retro respicere non possunt nec eos, a quibus
vita hominum instructa primis sit, fuisse philosophos
arbitrantur. Quam rem antiquissimam cum videamus, 7.1
nomen tamen esse confitemur recens. nam sapientiam
quidem ipsam quis negare potest non modo re esse an-
tiquam, verum etiam nomine? quae divinarum huma-
narumque rerum, tum initiorum causarumque cuiusque 5
rei cognitione hoc pulcherrimum nomen apud anti-
quos adsequebatur. itaque et illos septem, qui a Grae-
cis σοφοί, sapientes a nostris et habebantur et no-
minabantur, et multis ante saeculis Lycurgum, cuius
temporibus Homerus etiam fuisse ante hanc urbem 10
conditam traditur, et iam heroicis aetatibus Ulixem et
Nestorem accepimus et fuisse et habitos esse sapien-
tis. nec vero Atlans sustinere caelum nec Prometheus 8.1
adfixus Caucaso nec stellatus Cepheus cum uxore
genero filia traderetur, nisi caelestium divina cogni-
tio nomen eorum ad errorem fabulae traduxisset. a
quibus ducti deinceps omnes, qui in rerum contem- 5
platione studia ponebant, sapientes et habebantur et
nominabantur, idque eorum nomen usque ad Pytha-
gorae manavit aetatem. quem, ut scribit auditor Pla-
tonis Ponticus Heraclides, vir doctus in primis, Phli-
untem ferunt venisse, eumque cum Leonte, principe 10
Phliasiorum, docte et copiose disseruisse quaedam.
cuius ingenium et eloquentiam cum admiratus esset
Leon, quaesivisse ex eo, qua maxime arte confideret;
at illum: artem quidem se scire nullam, sed esse phi-
losophum. admiratum Leontem novitatem nominis 15
quaesivisse, quinam essent philosophi, et quid inter
eos et reliquos interesset; Pythagoram autem respon- 9.1
disse similem sibi videri vitam hominum et mercatum
eum, qui haberetur maxumo ludorum apparatu totius
Graeciae celebritate; nam ut illic alii corporibus exer-
citatis gloriam et nobilitatem coronae peterent, alii 5
emendi aut vendendi quaestu et lucro ducerentur, esset
autem quoddam genus eorum, idque vel maxime in-
genuum, qui nec plausum nec lucrum quaererent, sed
visendi causa venirent studioseque perspicerent, quid
ageretur et quo modo, item nos quasi in mercatus 10
quandam celebritatem ex urbe aliqua sic in hanc
vitam ex alia vita et natura profectos alios gloriae
servire, alios pecuniae, raros esse quosdam, qui ceteris
omnibus pro nihilo habitis rerum naturam studiose
intuerentur; hos se appellare sapientiae studiosos—id 15
est enim philosophos—; et ut illic liberalissimum esset
spectare nihil sibi adquirentem, sic in vita longe om-
nibus studiis contemplationem rerum cognitionemque
praestare.