Quo modo igitur hoc adsequar, iudices, ut sciam quantum 2.3.112.1
lucri factum sit? Non ex Aproni tabulis, quas ego cum
conquirerem non inveni, et cum in ius ipsum eduxi expressi
ut conficere tabulas se negaret. Si mentiebatur, quam ob
rem removebat, si hae tabulae nihil tibi erant obfuturae? 5
si omnino nullas confecerat litteras, ne id quidem satis
significat illum non suum negotium gessisse? Ea est enim
ratio decumanorum ut sine plurimis litteris confici non
possit; singula enim nomina aratorum et cum singulis pa-
ctiones decumanorum litteris persequi et conficere necesse est. 10
Iugera professi sunt aratores omnes imperio atque instituto
tuo: non opinor quemquam minus esse professum quam
quantum arasset, cum tot cruces, tot supplicia, tot ex cohorte
recuperatores proponerentur. In iugero Leontini agri me-
dimnum fere tritici seritur perpetua atque aequabili satione; 15
ager efficit cum octavo, bene ut agatur; verum ut omnes di
adiuvent, cum decumo. Quod si quando accidit, tum fit ut
tantum decumae sit quantum severis, hoc est ut, quot iugera
sint sata, totidem medimna decumae debeantur. Hoc cum 113.1
ita esset, primum illud dico, pluribus milibus medimnum
venisse decumas agri Leontini quam quot milia iugerum
sata essent in agro Leontino. Quodsi fieri non poterat ut
plus quam x medimna ex iugero exararent, medimnum 5
<autem> ex iugero decumano dari oportebat, cum ager, id
quod perraro evenit, cum decumo extulisset, quae erat
ratio decumanis, siquidem decumae ac non bona venibant
aratorum, ut pluribus aliquanto medimnis decumas emerent
quam iugera erant sata? In Leontino iugerum subscriptio 10
ac professio non est plus xxx; decumae xxxvi medimnum
venierunt. Erravit an potius insanivit Apronius? Immo
tum insanisset, si aratoribus id quod deberent licitum esset,
et non quod Apronius imperasset necesse fuisset dare.