Quid vero istae sibi quinquagesimae, quid porro num- 2.3.118.1
morum accessiones volunt? quo id iure atque adeo
quo id more fecisti? Nummos dabat arator. Quo modo
aut unde? qui, si largissimus esse vellet, cumulatiore men-
sura uteretur, ut antea solebant facere in decumis, cum 5
aequa lege et condicione venibant. Is nummum dabat!
Vnde? de frumento? quasi habuisset te praetore quod
venderet. De vivo igitur erat aliquid resecandum, ut esset
unde Apronio ad illos fructus arationum hoc corollarium
nummorum adderetur. Iam id porro utrum libentes an 10
inviti dabant? Libentes? amabant, credo, Apronium.
Inviti? qua re nisi vi et malo cogebantur? Iam iste homo
amentissimus in vendundis decumis nummorum faciebat
accessiones ad singulas decumas, neque multum; bina aut
terna milia nummum addebat; fiunt per triennium HS for- 15
tasse d milia. Hoc neque exemplo cuiusquam neque ullo
iure fecit, neque eam pecuniam rettulit; neque hoc parvum
crimen quem ad modum defensurus sit homo quisquam
umquam excogitabit.
  Quod cum ita sit, audes dicere te magno decumas ven- 119.1
didisse, cum sit perspicuum te bona fortunasque aratorum
non populi Romani, sed tui quaestus causa vendidisse? Vt
si qui vilicus ex eo fundo qui sestertia dena meritasset, ex-
cisis arboribus ac venditis, demptis tegulis, instrumento, 5
pecore abalienato, domino xx milia nummum pro x miserit,
sibi alia praeterea centum confecerit, primo dominus ignarus
incommodi sui gaudeat vilicoque delectetur, quod tanto plus
[sibi] mercedis ex fundo refectum sit, deinde, cum audierit eas
res quibus fundi fructus et cultura continetur amotas et ven- 10
ditas, summo supplicio vilicum adficiat et secum male actum
putet: item populus Romanus, cum audit pluris decumas
vendidisse C. Verrem quam innocentissimum hominem cui
iste successit, C. Sacerdotem, putat se bonum in arationibus
fructibusque suis habuisse custodem ac vilicum; cum sen- 15
serit istum omne instrumentum aratorum, omnia subsidia
vectigalium vendidisse, omnem spem posteritatis avaritia
sua sustulisse, arationes et agros vectigalis vastasse atque
exinanisse, ipsum maximos quaestus praedasque fecisse,
intelleget secum actum esse pessime, istum autem summo 20
supplicio dignum existimabit.