Et mehercule ego antea, tametsi hoc nescio quid nugato- 2.4.33.1
rium sciebam esse, ista intellegere, tamen mirari solebam
istum in his ipsis rebus aliquem sensum habere, quem
scirem nulla in re quicquam simile hominis habere. Tum
primum intellexi ad eam rem istos fratres Cibyratas fuisse, 5
ut iste in furando manibus suis oculis illorum uteretur.
At ita studiosus est huius praeclarae existimationis, ut putetur
in hisce rebus intellegens esse, ut nuper—videte hominis
amentiam: posteaquam est comperendinatus, cum iam pro
damnato mortuoque esset, ludis circensibus mane apud 10
L. Sisennam, virum primarium, cum essent triclinia strata
argentumque expositum in aedibus, cum pro dignitate
L. Sisennae domus esset plena hominum honestissimorum,
accessit ad argentum, contemplari unum quidque otiose et
considerare coepit. Mirari stultitiam alii, quod in ipso 15
iudicio eius ipsius cupiditatis cuius insimularetur suspicio-
nem augeret, alii amentiam, cui comperendinato, cum tam
multi testes dixissent, quicquam illorum veniret in mentem.
Pueri autem Sisennae, credo, qui audissent quae in istum
testimonia essent dicta, oculos de isto nusquam deicere 20
neque ab argento digitum discedere. Est boni iudicis 34.1
parvis ex rebus coniecturam facere unius cuiusque et cupi-
ditatis et continentiae. Qui reus, et reus lege comperen-
dinatus, re et opinione hominum paene damnatus, temperare
non potuerit maximo conventu quin L. Sisennae argentum 5
tractaret et consideraret, hunc praetorem in provincia quis-
quam putabit a Siculorum argento cupiditatem aut manus
abstinere potuisse?
  Verum ut Lilybaeum, unde digressa est oratio, rever- 35.1
tamur, Diocles est, Pamphili gener, illius a quo hydria
ablata est, Popilius cognomine. Ab hoc abaci vasa omnia,
ut exposita fuerunt, abstulit. Dicat se licet emisse; etenim
hic propter magnitudinem furti sunt, ut opinor, litterae 5
factae. Iussit Timarchidem aestimare argentum, quo modo
qui umquam tenuissime in donationem histrionum aesti-
mavit. Tametsi iam dudum ego erro qui tam multa de
tuis emptionibus verba faciam, et quaeram utrum emeris
necne et quo modo et quanti emeris, quod verbo transigere 10
possum. Ede mihi scriptum quid argenti in provincia
Sicilia pararis, unde quidque aut quanti emeris. Quid fit? 36.1
Quamquam non debebam ego abs te has litteras poscere;
me enim tabulas tuas habere et proferre oportebat. Verum
negas te horum annorum aliquot confecisse. Compone
hoc quod postulo de argento, de reliquo videro. 'Nec 5
scriptum habeo nec possum edere.' Quid futurum igitur
est? quid existimas hosce iudices facere posse? Domus
plena signorum pulcherrimorum iam ante praeturam, multa
ad villas tuas posita, multa deposita apud amicos, multa
aliis data atque donata; tabulae nullum indicant emptum. 10
Omne argentum ablatum ex Sicilia est, nihil cuiquam quod
suum dici vellet relictum. Fingitur improba defensio, prae-
torem omne id argentum coemisse; tamen id ipsum tabulis
demonstrari non potest. Si, quas tabulas profers, in his
quae habes quo modo habeas scriptum non est, horum 15
autem temporum cum te plurimas res emisse dicis tabulas
omnino nullas profers, nonne te et prolatis et non prolatis
tabulis condemnari necesse est?