Vnius etiam urbis omnium pulcherrimae atque ornatis- 2.4.115.6
simae, Syracusarum, direptionem commemorabo et in
medium proferam, iudices, ut aliquando totam huius
generis orationem concludam atque definiam. Nemo fere
vestrum est quin quem ad modum captae sint a M. Mar- 10
cello Syracusae saepe audierit, non numquam etiam in
annalibus legerit. Conferte hanc pacem cum illo bello,
huius praetoris adventum cum illius imperatoris victoria,
huius cohortem impuram cum illius exercitu invicto, huius
libidines cum illius continentia: ab illo qui cepit conditas, 15
ab hoc qui constitutas accepit captas dicetis Syracusas. Ac 116.1
iam illa omitto quae disperse a me multis in locis dicentur
ac dicta sunt, forum Syracusanorum, quod introitu Marcelli
purum a caede servatum est, id adventu Verris Siculorum
innocentium sanguine redundasse, portum Syracusanorum, 5
qui tum et nostris classibus et Carthaginiensium clausus
fuisset, eum isto praetore Cilicum myoparoni praedonibusque
patuisse; mitto adhibitam vim ingenuis, matres familias
violatas, quae tum in urbe capta commissa non sunt neque
odio hostili neque licentia militari neque more belli neque 10
iure victoriae; mitto, inquam, haec omnia, quae ab isto per
triennium perfecta sunt; ea quae coniuncta cum illis rebus
sunt de quibus antea dixi cognoscite.
  Vrbem Syracusas maximam esse Graecarum, pulcher- 117.1
rimam omnium saepe audistis. Est, iudices, ita ut dicitur.
Nam et situ est cum munito tum ex omni aditu vel terra
vel mari praeclaro ad aspectum, et portus habet prope in
aedificatione amplexuque urbis inclusos; qui cum diversos 5
inter se aditus habeant, in exitu coniunguntur et confluunt.
Eorum coniunctione pars oppidi quae appellatur Insula,
mari disiuncta angusto, ponte rursus adiungitur et conti-
netur. Ea tanta est urbs ut ex quattuor urbibus maximis 118.1
constare dicatur; quarum una est ea quam dixi Insula,
quae duobus portibus cincta in utriusque portus ostium
aditumque proiecta est; in qua domus est quae Hieronis
regis fuit, qua praetores uti solent. In ea sunt aedes sacrae 5
complures, sed duae quae longe ceteris antecellant, Dianae,
et altera, quae fuit ante istius adventum ornatissima, Mi-
nervae. In hac insula extrema est fons aquae dulcis, cui
nomen Arethusa est, incredibili magnitudine, plenissimus
piscium, qui fluctu totus operiretur nisi munitione ac mole 10
lapidum diiunctus esset a mari. Altera autem est urbs Syra- 119.1
cusis, cui nomen Achradina est; in qua forum maximum,
pulcherrimae porticus, ornatissimum prytanium, amplissima
est curia templumque egregium Iovis Olympii ceteraeque
urbis partes, quae una via lata perpetua multisque trans- 5
versis divisae privatis aedificiis continentur. Tertia est
urbs quae, quod in ea parte Fortunae fanum antiquum
fuit, Tycha nominata est; in qua gymnasium amplissimum
est et complures aedes sacrae, coliturque ea pars et habi-
tatur frequentissime. Quarta autem est quae, quia postrema 10
coaedificata est, Neapolis nominatur; quam ad summam
theatrum maximum, praeterea duo templa sunt egregia,
Cereris unum, alterum Liberae, signumque Apollinis, qui
Temenites vocatur, pulcherrimum et maximum; quod iste
si portare potuisset, non dubitasset auferre. 15