Nunc ad Marcellum revertar, ne haec a me sine causa
|
2.4.120.1
|
commemorata esse videantur. Qui cum tam praeclaram
|
|
urbem vi copiisque cepisset, non putavit ad laudem populi
|
|
Romani hoc pertinere, hanc pulchritudinem, ex qua prae-
|
|
sertim periculi nihil ostenderetur, delere et exstinguere.
|
5
|
Itaque aedificiis omnibus, publicis privatis, sacris profanis,
|
|
sic pepercit quasi ad ea defendenda cum exercitu, non
|
|
oppugnanda venisset. In ornatu urbis habuit victoriae
|
|
rationem, habuit humanitatis; victoriae putabat esse multa
|
|
Romam deportare quae ornamento urbi esse possent,
|
10
|
humanitatis non plane exspoliare urbem, praesertim quam
|
|
conservare voluisset. In hac partitione ornatus non plus
|
121.1
|
victoria Marcelli populo Romano adpetivit quam humanitas
|
|
Syracusanis reservavit. Romam quae adportata sunt, ad
|
|
aedem Honoris et Virtutis itemque aliis in locis videmus.
|
|
Nihil in aedibus, nihil in hortis posuit, nihil in suburbano;
|
5
|
putavit, si urbis ornamenta domum suam non contulisset,
|
|
domum suam ornamento urbi futuram. Syracusis autem
|
|
permulta atque egregia reliquit; deum vero nullum violavit,
|
|
nullum attigit. Conferte Verrem, non ut hominem cum
|
|
homine comparetis, ne qua tali viro mortuo fiat iniuria, sed
|
10
|
ut pacem cum bello, leges cum vi, forum et iuris dictionem
|
|
cum ferro et armis, adventum et comitatum cum exercitu
|
|
et victoria conferatis.
|
|
Aedis Minervae est in Insula, de qua ante dixi; quam
|
122.1
|
Marcellus non attigit, quam plenam atque ornatam reliquit;
|
|
quae ab isto sic spoliata atque direpta est non ut ab hoste
|
|
aliquo, qui tamen in bello religionem et consuetudinis iura
|
|
retineret, sed ut a barbaris praedonibus vexata esse videatur.
|
5
|
Pugna erat equestris Agathocli regis in tabulis picta prae-
|
|
clare; iis autem tabulis interiores templi parietes vestie-
|
|
bantur. Nihil erat ea pictura nobilius, nihil Syracusis quod
|
|
magis visendum putaretur. Has tabulas M. Marcellus, cum
|
|
omnia victoria illa sua profana fecisset, tamen religione
|
10
|
impeditus non attigit; iste, cum illa propter diuturnam
|
|
pacem fidelitatemque populi Syracusani sacra religiosaque
|
|
accepisset, omnis eas tabulas abstulit, parietes quorum
|
|
ornatus tot saecula manserant, tot bella effugerant, nudos
|
|
ac deformatos reliquit. Et Marcellus qui, si Syracusas
|
123.1
|
cepisset, duo templa se Romae dedicaturum voverat, is id
|
|
quod erat aedificaturus iis rebus ornare quas ceperat noluit:
|
|
Verres qui non Honori neque Virtuti, quem ad modum
|
|
ille, sed Veneri et Cupidini vota deberet, is Minervae
|
5
|
templum spoliare conatus est. Ille deos deorum spoliis
|
|
ornari noluit, hic ornamenta Minervae virginis in meretri-
|
|
ciam domum transtulit. Viginti et septem praeterea tabulas
|
|
pulcherrime pictas ex eadem aede sustulit, in quibus erant
|
|
imagines Siciliae regum ac tyrannorum, quae non solum
|
10
|
pictorum artificio delectabant, sed etiam commemoratione
|
|
hominum et cognitione formarum. Ac videte quanto
|
|
taetrior hic tyrannus Syracusanis fuerit quam quisquam
|
|
superiorum, quia, cum illi tamen ornarint templa deorum
|
|
immortalium, hic etiam illorum monumenta atque ornamenta
|
15
|
sustulit.
|
|