Denique cum ex senatus consulto itemque ex lege Te- 2.5.52.1
rentia et Cassia frumentum aequabiliter emi ab omnibus
Siciliae civitatibus oporteret, id quoque munus leve atque
commune Mamertinis remisisti. Dices frumentum Mamer-
tinos non debere. Quo modo non debere? an ut ne 5
venderent? non enim erat hoc genus frumenti ex eo genere
quod exigeretur, sed ex eo quod emeretur. Te igitur
auctore et interprete ne foro quidem et commeatu Mamer-
tini iuvare populum Romanum debuerunt. Quae tandem 53.1
civitas fuit quae deberet? Qui publicos agros arant, certum
est quid e lege censoria debeant: cur his quicquam prae-
terea ex alio genere imperavisti? Quid? decumani num
quid praeter singulas decumas ex lege Hieronica debent? 5
cur his quoque statuisti quantum ex hoc genere frumenti
empti darent? Quid immunes? hi certe nihil debent. At
eis non modo imperasti, verum etiam, quo plus darent
quam poterant, haec sexagena milia modium, quae Mamer-
tinis remiseras, addidisti. Neque hoc dico, ceteris non 10
recte imperatum, sed Mamertinis, qui erant in eadem causa,
et quibus superiores omnes item ut ceteris imperarant pecu-
niamque ex senatus consulto et ex lege dissolverant, his
dico non recte remissum.
  Et ut hoc beneficium, quem ad modum dicitur, trabali 15
clavo figeret, cum consilio causam Mamertinorum cognoscit
et de consili sententia Mamertinis se frumentum non im-
perare pronuntiat. Audite decretum mercennarii praetoris 54.1
ex ipsius commentario, et cognoscite quanta in scribendo
gravitas, quanta in constituendo iure sit auctoritas. Recita.
Commentarivs. De consili sententia libenter ait se facere
itaque perscribit. Quid, si hoc verbo non esses usus 5
'libenter'? nos videlicet invitum te quaestum facere puta-
remus. Ac 'de consili sententia'! Praeclarum recitari
consilium, iudices, audistis; utrum vobis consilium tandem
praetoris recitari videbatur, cum audiebatis nomina, an
praedonis improbissimi societas atque comitatus? En 55.1
foederum interpretes, societatis, pactionis, religionis au-
ctores! Numquam in Sicilia frumentum publice est emptum
quin Mamertinis pro portione imperaretur, antequam hoc
delectum praeclarumque consilium iste dedit, ut ab his 5
nummos acciperet ac sui similis esset. Itaque tantum
valuit istius decreti auctoritas quantum debuit eius hominis
qui, a quibus frumentum emere debuisset, iis decretum
vendidisset. Nam statim L. Metellus ut isti successit, ex
C. Sacerdotis et ex Sex. Peducaei instituto ac litteris fru- 10
mentum Mamertinis imperavit. Tum illi intellexerunt se 56.1
id quod a malo auctore emissent diutius obtinere non
posse.