Egreditur in Centuripina quadriremi Cleomenes e portu; 2.5.86.1
sequitur Segestana navis, Tyndaritana, Herbitensis, Hera-
cliensis, Apolloniensis, Haluntina, praeclara classis in
speciem, sed inops et infirma propter dimissionem pro-
pugnatorum atque remigum. Tam diu in imperio suo 5
classem iste praetor diligens vidit quam diu convivium eius
flagitiosissimum praetervecta est; ipse autem, qui visus
multis diebus non esset, tum se tamen in conspectum
nautis paulisper dedit. Stetit soleatus praetor populi Ro-
mani cum pallio purpureo tunicaque talari muliercula nixus 10
in litore. Iam hoc istum vestitu Siculi civesque Romani
permulti saepe viderant. Posteaquam paulum provecta 87.1
classis est et Pachynum quinto die denique adpulsa, nautae
coacti fame radices palmarum agrestium, quarum erat in
illis locis, sicuti in magna parte Siciliae, multitudo, collige-
bant et iis miseri perditique alebantur; Cleomenes autem, 5
qui alterum se Verrem cum luxurie ac nequitia tum etiam
imperio putaret, similiter totos dies in litore tabernaculo
posito perpotabat. Ecce autem repente ebrio Cleomene
esurientibus ceteris nuntiatur piratarum esse navis in portu
Odysseae; nam ita is locus nominatur; nostra autem classis 10
erat in portu Pachyni. Cleomenes autem, quod erat terrestre
praesidium non re sed nomine, speravit iis militibus quos
ex eo loco deduxisset explere se numerum nautarum et
remigum posse. Reperta est eadem istius hominis ava-
rissimi ratio in praesidiis quae in classibus; nam erant 15
perpauci reliqui, ceteri dimissi. Princeps Cleomenes in 88.1
quadriremi Centuripina malum erigi, vela fieri, praecidi
ancoras imperavit, et simul ut se ceteri sequerentur signum
dari iussit. Haec Centuripina navis erat incredibili celeri-
tate velis; nam scire isto praetore nemo poterat quid quae- 5
que navis remis facere posset; etsi in hac quadriremi
propter honorem et gratiam Cleomenis minime multi remiges
et milites deerant. Evolarat iam e conspectu fere fugiens
quadriremis, cum etiam tum ceterae naves uno in loco
moliebantur. Erat animus in reliquis; quamquam erant 89.1
pauci, quoquo modo res se habebat, pugnare tamen se velle
clamabant, et quod reliquum vitae viriumque fames fecerat
id ferro potissimum reddere volebant. Quodsi Cleomenes
non tanto ante fugisset, aliqua tamen ad resistendum ratio 5
fuisset. Erat enim sola illa navis constrata et ita magna ut
propugnaculo ceteris posset esse, quae si in praedonum
pugna versaretur, urbis instar habere inter illos piraticos
myoparones videretur; sed tum inopes, relicti ab duce
praefectoque classis, eundem necessario cursum tenere coe- 10
perunt. Helorum versus, ut ipse Cleomenes, ita ceteri 90.1
navigabant, neque ii tam praedonum impetum fugiebant
quam imperatorem sequebantur. Tum ut quisque in fuga
postremus, ita in periculo princeps erat; postremam enim
quamque navem piratae primam adoriebantur. Ita prima 5
Haluntinorum navis capitur, cui praeerat Haluntinus homo
nobilis, Phylarchus, quem ab illis praedonibus Locrenses
postea publice redemerunt; ex quo vos priore actione iurato
rem omnem causamque cognostis. Deinde Apolloniensis
navis capitur, et eius praefectus Anthropinus occiditur. 10
Haec dum aguntur, interea Cleomenes iam ad Helori litus 91.1
pervenerat; iam sese in terram e navi eiecerat quadrire-
memque fluctuantem in salo reliquerat. Reliqui praefecti
navium, cum in terram imperator exisset, cum ipsi neque
repugnare neque mari effugere ullo modo possent, adpulsis 5
ad Helorum navibus Cleomenem persecuti sunt. Tum
praedonum dux Heracleo, repente praeter spem non sua
virtute sed istius avaritia nequitiaque victor, classem pul-
cherrimam populi Romani in litus expulsam et eiectam,
cum primum invesperasceret, inflammari incendique iussit. 10