Quibus omnibus rebus actis atque decisis producuntur 2.5.120.10
e carcere, deligantur. Quis tam fuit illo tempore ferreus, 121.1
quis tam inhumanus praeter unum te, qui non illorum
aetate nobilitate miseria commoveretur? Ecquis fuit quin
lacrimaret, quin ita calamitatem illam putaret illorum ut
fortunam tamen non alienam, periculum autem commune 5
arbitraretur? Feriuntur securi. Laetaris tu in omnium
gemitu et triumphas; testis avaritiae tuae gaudes esse sub-
latos. Errabas, Verres, et vehementer errabas, cum te
maculas furtorum et flagitiorum tuorum sociorum inno-
centium sanguine eluere arbitrabare; praeceps amentia 10
ferebare, qui te existimares avaritiae vulnera crudelitatis
remediis posse sanare. Etenim quamquam illi sunt mortui
sceleris tui testes, tamen eorum propinqui neque tibi neque
illis desunt, tamen ex ipso illo numero nauarchorum aliqui
vivunt et adsunt, quos, ut mihi videtur, ad illorum inno- 15
centium poenas fortuna et ad hanc causam reservavit.
Adest Phylarchus Haluntinus, qui quia cum Cleomene non 122.1
fugit, oppressus a praedonibus et captus est; cui calamitas
saluti fuit, qui nisi captus a piratis esset in hunc prae-
donem sociorum incidisset. Dicit is pro testimonio de
missione nautarum, de fame, de Cleomenis fuga. Adest 5
Centuripinus Phalacrus in amplissima civitate amplissimo
loco natus; eadem dicit, nulla in re discrepat.
  Per deos immortalis! quo tandem animo sedetis, iudices, 123.1
aut haec quem ad modum auditis? Vtrum ego desipio
et plus quam satis est doleo tanta calamitate miseriaque
sociorum, an vos quoque hic acerbissimus innocentium
cruciatus et maeror pari sensu doloris adficit? Ego enim 5
cum Herbitensem, cum Heracliensem securi percussum
esse dico, versatur mihi ante oculos indignitas calamitatis.
Eorumne populorum civis, eorum agrorum alumnos, ex
quibus maxima vis frumenti quotannis plebi Romanae
illorum operis ac laboribus quaeritur, qui a parentibus spe 10
nostri imperi nostraeque aequitatis suscepti educatique
sunt, ad C. Verris nefariam immanitatem et ad eius fune-
stam securem esse servatos? Cum mihi Tyndaritani illius 124.1
venit in mentem, cum Segestani, tum iura simul civitatum
atque officia considero. Quas urbis P. Africanus etiam
ornandas esse spoliis hostium arbitratus est, eas C. Verres
non solum illis ornamentis sed etiam viris nobilissimis 5
nefario scelere privavit. En quod Tyndaritani libenter
praedicent: 'Nos in septemdecim populis Siciliae nume-
ramur, nos semper omnibus Punicis Siciliensibusque bellis
amicitiam fidemque populi Romani secuti sumus, a nobis
omnia populo Romano semper et belli adiumenta et pacis 10
ornamenta ministrata sunt.' Multum vero haec iis iura
profuerunt in istius imperio ac potestate! Vestros quondam 125.1
nautas contra Carthaginem Scipio duxit, at nunc navem
contra praedones paene inanem Cleomenes ducit; vobis-
cum Africanus hostium spolia et praemia laudis communi-
cavit, at nunc, per <Verrem> spoliati, nave a praedonibus 5
abducta, ipsi in hostium loco numeroque ducimini. Quid
vero? illa Segestanorum non solum litteris tradita neque
commemorata verbis, sed multis officiis illorum usurpata et
comprobata cognatio quos tandem fructus huiusce necessi-
tudinis in istius imperio tulit? Nempe hoc iure fuit, 10
iudices, ut ex sinu patriae nobilissimus adulescens istius
carnifici Sextio dederetur. Cui civitati maiores nostri
maximos agros atque optimos concesserunt, quam im-
munem esse voluerunt, haec apud te cognationis fidelitatis
vetustatis auctoritatis ne hoc quidem iuris obtinuit, ut unius 15
honestissimi atque innocentissimi civis mortem ac sanguinem
deprecaretur.