Quapropter si quem forte inveneris qui hoc navale crimen 2.5.131.1
conetur defendere, is ita defendat <ut> illa communia quae ad
causam nihil pertinent praetermittat, me culpae fortunam
adsignare, calamitatem crimini dare, me amissionem classis
obicere, cum multi viri fortes in communi incertoque peri- 5
culo belli et terra et mari saepe offenderint. Nullam tibi
obicio fortunam, nihil est quod ceterorum res minus com-
mode gestas proferas, nihil est quod multorum naufragia
fortunae colligas. Ego navis inanis fuisse dico, remiges
nautasque dimissos, reliquos stirpibus vixisse palmarum; 10
praefuisse classi populi Romani Siculum, perpetuo sociis
atque amicis Syracusanum; te illo tempore ipso superiori-
busque diebus omnibus in litore cum mulierculis perpotasse
dico; harum rerum omnium auctores testisque produco.
Num tibi insultare in calamitate, num intercludere perfugia 132.1
fortunae, num casus bellicos exprobrare aut obicere videor?
Tametsi solent ii fortunam sibi obici nolle qui se fortunae
commiserunt, qui in eius periculis sunt ac varietate versati.
Istius quidem calamitatis tuae fortuna particeps non fuit. 5
Homines enim in proeliis, non in conviviis belli fortunam
periclitari solent; in illa autem calamitate non Martem
fuisse communem, sed Venerem possumus dicere. Quodsi
fortunam tibi obici non oportet, cur tu fortunae illorum
innocentium veniam ac locum non dedisti? 10
  Etiam illud praecidas licet, te, quod supplicium more 133.1
maiorum sumpseris securique percusseris, idcirco a me in cri-
men et in invidiam vocari. Non in supplicio crimen meum
vertitur; non ego nego securi quemquam feriri debere, non
ego metum ex re militari, non severitatem imperi, non poenam 5
flagiti tolli dico oportere; fateor non modo in socios sed
etiam in civis militesque nostros persaepe esse severe ac
vehementer vindicatum. Quare haec quoque praetermittas
licet. Ego culpam non in nauarchis sed in te fuisse
demonstro, te pretio remiges militesque dimisisse arguo. 10
Hoc nauarchi reliqui dicunt, hoc Netinorum foederata
civitas publice dicit, hoc Amestratini, hoc Herbitenses, hoc
Hennenses, Agyrinenses, Tyndaritani publice dicunt, tuus
denique testis, tuus imperator, tuus aemulus, tuus hospes
Cleomenes hoc dicit, sese in terram esse egressum ut 15
Pachyno e terrestri praesidio milites colligeret, quos in
navibus conlocaret; quod certe non fecisset si suum nume-
rum naves haberent; ea est enim ratio instructarum ornata-
rumque navium ut non modo plures sed ne singuli quidem
possint accedere. Dico praeterea illos ipsos reliquos nautas 134.1
fame atque inopia rerum omnium confectos fuisse ac per-
ditos; dico aut omnis extra culpam fuisse, aut, si uni
attribuenda culpa sit, in eo maximam fuisse qui optimam
navem, plurimos nautas haberet, summum imperium obti- 5
neret, aut, si omnes in culpa fuerint, non oportuisse Cleo-
menen constitui spectatorem illorum mortis atque cruciatus;
dico etiam in ipso supplicio mercedem lacrimarum, merce-
dem vulneris atque plagae, mercedem funeris ac sepulturae
constitui nefas fuisse. Quapropter si mihi respondere voles 135.1
haec dicito, classem instructam atque ornatam fuisse, nullum
propugnatorem afuisse, nullum vacuum tractum esse remum,
rem frumentariam esse suppeditatam; mentiri nauarchos,
mentiri tot tam gravis civitates, mentiri etiam Siciliam 5
totam; proditum esse te a Cleomene, qui se dixerit exisse
in terram ut Pachyno deduceret milites; animum illis, non
copias defuisse; Cleomenem acerrime pugnantem ab iis
relictum esse atque desertum; nummum ob sepulturam
datum nemini. Quae si dices, tenebere; sin alia dices, ea 10
quae a me dicta sunt non refutabis.