O nomen dulce libertatis! o ius eximium nostrae civi- 2.5.163.1
tatis! o lex Porcia legesque Semproniae! o graviter desi-
derata et aliquando reddita plebi Romanae tribunicia
potestas! Hucine tandem haec omnia reciderunt ut civis
Romanus in provincia populi Romani, in oppido foedera- 5
torum, ab eo qui beneficio populi Romani fascis et securis
haberet deligatus in foro virgis caederetur? Quid? cum
ignes ardentesque laminae ceterique cruciatus admove-
bantur, si te illius acerba imploratio et vox miserabilis non
inhibebat, ne civium quidem Romanorum qui tum aderant 10
fletu et gemitu maximo commovebare? In crucem tu
agere ausus es quemquam qui se civem Romanum esse
diceret? Nolui tam vehementer agere hoc prima actione,
iudices, nolui; vidistis enim ut animi multitudinis in istum
dolore et odio et communis periculi metu concitarentur. 15
Statui egomet mihi tum modum et orationi meae et
C. Numitorio, equiti Romano, primo homini, testi meo;
et Glabrionem id quod sapientissime fecit facere laetatus
sum, ut repente consilium in medio testimonio dimitteret.
Etenim verebatur ne populus Romanus ab isto eas poenas 20
vi repetisse videretur, quas veritus esset ne iste legibus ac
vestro iudicio non esset persoluturus. Nunc quoniam iam 164.1
exploratum est omnibus quo loco causa tua sit et quid de
te futurum sit, sic tecum agam. Gavium istum, quem
repentinum speculatorem fuisse dicis, ostendam in lautu-
mias Syracusis a te esse coniectum, neque id solum ex 5
litteris ostendam Syracusanorum, ne possis dicere me, quia
sit aliqui in litteris Gavius, hoc fingere et eligere nomen,
ut hunc illum esse possim dicere, sed ad arbitrium tuum
testis dabo qui istum ipsum Syracusis abs te in lautumias
coniectum esse dicant. Producam etiam Consanos muni- 10
cipes illius ac necessarios, qui te nunc sero doceant, iudices
non sero, illum P. Gavium quem tu in crucem egisti civem
Romanum et municipem Consanum, non speculatorem
fugitivorum fuisse.