Aspendum vetus oppidum et nobile in Pamphylia scitis 2.1.53.1
esse, plenissimum signorum optimorum. Non dicam illinc
hoc signum ablatum esse et illud: hoc dico, nullum te
Aspendi signum, Verres, reliquisse, omnia ex fanis, ex locis
publicis, palam, spectantibus omnibus, plaustris evecta ex- 5
portataque esse. Atque etiam illum Aspendium citharistam,
de quo saepe audistis id quod est Graecis hominibus in
proverbio, quem omnia 'intus canere' dicebant, sustulit et
in intimis suis aedibus posuit, ut etiam illum ipsum suo
artificio superasse videatur. Pergae fanum antiquissimum 54.1
et sanctissimum Dianae scimus esse: id quoque a te nuda-
tum ac spoliatum esse, ex ipsa Diana quod habebat auri
detractum atque ablatum esse dico.
  Quae, malum, est ista tanta audacia atque amentia! Quas 5
enim sociorum atque amicorum urbis adisti legationis iure
et nomine, si in eas vi cum exercitu imperioque invasisses,
tamen, opinor, quae signa atque ornamenta ex iis urbibus
sustulisses, haec non in tuam domum neque in suburbana
amicorum, sed Romam in publicum deportasses. Quid ego 55.1
de M. Marcello loquar, qui Syracusas, urbem ornatissimam,
cepit? quid de L. Scipione, qui bellum in Asia gessit
Antiochumque, regem potentissimum, vicit? quid de
Flaminino, qui regem Philippum et Macedoniam subegit? 5
quid de L. Paulo, qui regem Persen vi ac virtute superavit?
quid de L. Mummio, qui urbem pulcherrimam atque orna-
tissimam, Corinthum, plenissimam rerum omnium, sustulit,
urbisque Achaiae Boeotiaeque multas sub imperium populi
Romani dicionemque subiunxit? Quorum domus, cum 10
honore ac virtute florerent, signis et tabulis pictis erant
vacuae; at vero urbem totam templaque deorum omnisque
Italiae partis illorum donis ac monumentis exornatas vide-
mus. Vereor ne haec forte cuipiam nimis antiqua et iam 56.1
obsoleta videantur; ita enim tum aequabiliter omnes erant
eius modi ut haec laus eximiae virtutis et innocentiae non
solum hominum, verum etiam temporum illorum esse
videatur. P. Servilius, vir clarissimus, maximis rebus gestis, 5
adest de te sententiam laturus: Olympum vi, copiis, con-
silio, virtute cepit, urbem antiquam et omnibus rebus auctam
et ornatam. Recens exemplum fortissimi viri profero; nam
postea Servilius imperator populi Romani Olympum urbem
hostium cepit quam tu in isdem illis locis legatus quaestorius 10
oppida pacata sociorum atque amicorum diripienda ac
vexanda curasti. Tu quae ex fanis religiosissimis per scelus 57.1
et latrocinium abstulisti, ea nos videre nisi in tuis amicorum-
que tuorum tectis non possumus: P. Servilius quae signa
atque ornamenta ex urbe hostium vi et virtute capta belli
lege atque imperatorio iure sustulit, ea populo Romano 5
adportavit, per triumphum vexit, in tabula publica ad
aerarium perscribenda curavit. Cognoscite ex litteris publicis
hominis amplissimi diligentiam. Recita. Rationes re-
latae P. Servili. Non solum numerum signorum, sed
etiam unius cuiusque magnitudinem, figuram, statum litteris 10
definiri vides. Certe maior est virtutis victoriaeque iucun-
ditas quam ista voluptas quae percipitur ex libidine et
cupiditate. Multo diligentius habere dico Servilium praedam
populi Romani quam te tua furta notata atque perscripta.