At ut videatur tamen res agi et non eripi pupillo:
|
2.1.146.1
|
Si qvid operis cavsa rescideris, reficito. Quid
|
|
erat quod rescinderet, cum suo quemque loco lapidem
|
|
reponeret? Qvi redemerit satis det damni infecti ei
|
|
qvi a vetere redemptore accepit. Deridet, cum sibi
|
5
|
ipsum iubet satis dare Habonium. Pecvnia praesens
|
|
solvetvr. Quibus de bonis? Eius qui, quod tu HS dlx
|
|
milibus locasti, se HS cciↄↄ cciↄↄ cciↄↄ cciↄↄ effecturum
|
|
esse clamavit. Quibus de bonis? Pupilli, cuius aetatem
|
|
et solitudinem, etiamsi tutores non essent, defendere
|
10
|
praetor debuit. Tutoribus defendentibus non modo patrias
|
|
eius fortunas, sed etiam bona tutorum ademisti. Hoc opvs
|
|
bonvm svo cviqve facito. Quid est 'suo cuique'? Lapis
|
147.1
|
aliqui caedendus et adportandus fuit machina sua; nam
|
|
illo non saxum, non materies ulla advecta est; tantum
|
|
operis in ista locatione fuit quantum paucae operae fabrorum
|
|
mercedis tulerunt, et manuspretium machinae. Vtrum ex-
|
5
|
istimatis minus operis esse unam columnam efficere ab
|
|
integro novam nullo lapide redivivo an quattuor illas
|
|
reponere? Nemo dubitat quin multo maius sit novam
|
|
facere. Ostendam in aedibus privatis longa difficilique
|
|
vectura columnas singulas ad impluvium HS cciↄↄ cciↄↄ
|
10
|
non minus magnas locatas. Sed ineptum est de tam per-
|
148.1
|
spicua eius impudentia pluribus verbis disputare, praesertim
|
|
cum iste aperte tota lege omnium sermonem atque existi-
|
|
mationem contempserit, qui etiam ad extremum adscripserit:
|
|
Rediviva sibi habeto; quasi quicquam redivivi ex opere
|
5
|
illo tolleretur ac non totum opus ex redivivis constitueretur.
|
|
At enim si pupillo redimi non licebat non necesse erat rem
|
|
ad ipsum pervenire; poterat aliquis ad id negotium de
|
|
populo accedere. Omnes exclusi sunt non minus aperte
|
|
quam pupillus. Diem praestituit operi faciundo Kalendas
|
10
|
Decembris, locat circiter Idus Septembris; angustiis tem-
|
|
poris excluduntur omnes. Quid ergo? Habonius istam
|
149.1
|
diem quo modo adsequitur? Nemo Habonio molestus est
|
|
neque Kalendis Decembribus neque Nonis neque Idibus;
|
|
denique aliquanto ante in provinciam iste proficiscitur quam
|
|
opus effectum est. Posteaquam reus factus est, primo
|
5
|
negabat se opus in acceptum referre posse; cum instaret
|
|
Habonius, in me causam conferebat, quod eum codicem
|
|
obsignassem. Petit a me Habonius et amicos adlegat:
|
|
facile impetrat. Iste, quid ageret, nesciebat; si in acceptum
|
|
non rettulisset, putabat se aliquid defensionis habiturum;
|
10
|
Habonium porro intellegebat rem totam esse patefacturum,—
|
|
tametsi quid poterat esse apertius quam nunc est?—ut
|
|
uno minus teste <ag>eret, Habonio opus in acceptum rettulit
|
|
quadriennio post quam diem operi dixerat. Hac condicione,
|
150.1
|
si quis de populo redemptor accessisset, non esset usus;
|
|
cum die ceteros redemptores exclusisset, tum in eius arbi-
|
|
trium ac potestatem venire nolebant qui sibi ereptam
|
|
praedam arbitraretur. Nunc ne argumentemur, quo ista
|
5
|
pecunia pervenerit facit ipse indicium. Primum cum vehe-
|
|
mentius cum eo D. Brutus contenderet, qui de sua pecunia
|
|
HS dlx milia numeravit, quod iam iste ferre non poterat,
|
|
opere addicto, praedibus acceptis de HS dlx milibus
|
|
remisit D. Bruto HS cx milia. Hoc, si aliena res esset,
|
10
|
certe facere non potuisset. Deinde nummi numerati sunt
|
|
Cornificio, quem scribam suum fuisse negare non potest.
|
|
Postremo ipsius Haboni tabulae praedam illam istius fuisse
|
|
clamant. Recita. Nomina Haboni.
|
|