Siculi hoc iure sunt ut, quod civis cum cive agat, domi 2.2.32.4
certet suis legibus, quod Siculus cum Siculo non eiusdem 5
civitatis, ut de eo praetor iudices ex P. Rupili decreto, quod
is de decem legatorum sententia statuit, quam illi legem
Rupiliam vocant, sortiatur. Quod privatus a populo petit
aut populus a privato, senatus ex aliqua civitate qui
iudicet datur, cum alternae civitates reiectae sunt; quod 10
civis Romanus a Siculo petit, Siculus iudex, quod Siculus
a civi Romano, civis Romanus datur; ceterarum rerum
selecti iudices ex conventu civium Romanorum proponi
solent. Inter aratores et decumanos lege frumentaria,
quam Hieronicam appellant, iudicia fiunt. Haec omnia 33.1
isto praetore non modo perturbata, sed plane et Siculis et
civibus Romanis erepta sunt. Primum suae leges: quod
civis cum civi ageret, aut eum iudicem quem commodum
erat,—praeconem, haruspicem, medicum suum,—dabat, aut 5
si legibus erat iudicium constitutum et ad civem suum
iudicem venerant, libere civi iudicare non licebat. Edictum
enim hominis cognoscite, quo edicto omnia iudicia rede-
gerat in suam potestatem, Si qvi perperam ivdicasset, se
cognitvrvm; cvm cognosset, animadversvrvm. Idque 10
cum faciebat, nemo dubitabat quin, cum iudex alium de
suo iudicio putaret iudicaturum seque in eo capitis peri-
culum aditurum, voluntatem spectaret eius quem statim de
capite suo putaret iudicaturum. Selecti ex conventu aut 34.1
propositi ex negotiatoribus iudices nulli: haec copia, quam
dico, iudicum cohors non Q. Scaevolae, qui tamen de
cohorte sua dare non solebat, sed C. Verris. Cuius modi
cohortem putatis hoc principe fuisse? Sicubi videtis edi- 5
ctum, Si qvi perperam ivdicarit senatvs, eum quoque
ostendam, si quando sit datus, coactu istius quod non
senserit iudicasse. Ex lege Rupilia sortitio nulla, nisi cum
nihil intererat istius; lege Hieronica iudicia plurimarum
controversiarum sublata uno nomine omnia; de conventu 10
ac negotiatoribus nulli iudices. Quantam potestatem habue-
rit videtis, quas res gesserit cognoscite.