Quae, malum, ista fuit amentia! Ecquando te rationem 2.2.43.1
factorum tuorum redditurum putasti? ecquando his de
rebus talis viros audituros existimasti? Petatur hereditas
ea, quae nulla debetur, in praedam praetoris? interponatur
nomen civitatis? imponatur honestae civitati turpissima 5
persona calumniae? neque hoc solum, sed ita res agatur ut
ne simulatio quidem aequitatis ulla adhibeatur? Nam, per
deos immortalis, quid interest utrum praetor imperet vique
cogat aliquem de suis bonis omnibus decedere, an huiusce
modi iudicium det, quo iudicio indicta causa fortunis omni- 10
bus everti necesse sit? Profecto enim negare non potes te 44.1
ex lege Rupilia sortiri iudices debuisse, cum praesertim
Heraclius id postularet. Sin illud dicis, te Heraclii volun-
tate ab lege recessisse, ipse te impedies, ipse tua defensione
implicabere; quare enim primum ille adesse noluit, cum ex 5
eo numero iudices haberet quos postularat? deinde tu cur
post illius fugam iudices alios sortitus es, si eos qui erant
antea dati utriusque dederas voluntate? Deinde ceteras
dicas omnis illo foro M. Postumius quaestor sortitus est:
hanc solam tu illo conventu reperiere sortitus. 10
  Ergo, inquiet aliquis, donavit populo Syracusano illam 45.1
hereditatem. Primum, si id confiteri velim, tamen istum
condemnetis necesse est; neque enim permissum est ut
impune nobis liceat, quod alicui eripuerimus, id alteri tra-
dere. Verum ex ista reperietis hereditate ita istum prae- 5
datum ut perpauca occulte fecerit; populum Syracusanum
in maximam invidiam sua infamia, alieno praemio per-
venisse, paucos Syracusanos,—eos qui nunc se publice
laudationis causa venisse dicunt,—et tunc participes prae-
dae fuisse et nunc non ad istius laudationem, sed ad com- 10
munem litium aestimationem venisse. Posteaquam dam-
natus est absens, non solum illius hereditatis de qua
ambigebatur, quae erat HS triciens, sed omnium bonorum
paternorum ipsius Heraclii, quae non minor erat pecunia,
palaestrae Syracusanorum, hoc est Syracusanis, possessio 15
traditur. Quae est ista praetura? Eripis hereditatem 46.1
quae venerat a propinquo, venerat testamento, venerat
legibus; quae bona is qui testamentum fecerat huic Hera-
clio, aliquanto ante quam est mortuus, omnia utenda ac
possidenda tradiderat, cuius hereditatis, cum ille aliquanto 5
ante te praetorem esset mortuus, controversia fuerat nulla,
mentionem fecerat nemo. Verum esto. Eripe hereditatem
propinquis, da palaestritis, praedare in bonis alienis nomine
civitatis, everte leges, testamenta, voluntates mortuorum,
iura vivorum: num etiam patriis Heraclium bonis extur- 10
bare oportuit? Qui simul ac profugit, quam impudenter,
quam palam, quam acerbe, di immortales, illa bona direpta
sunt! quam illa res calamitosa Heraclio, quaestuosa Verri,
turpis Syracusanis, miseranda omnibus videbatur! Nam
illud quidem statim curatur, ut quicquid caelati argenti fuit 15
in illis bonis ad istum deferatur, quicquid Corinthiorum
vasorum, stragulae vestis: haec nemo dubitabat quin non
modo ex illa domo capta et oppressa, verum ex tota pro-
vincia ad istum comportari necesse esset. Mancipia quae
voluit abduxit, alia divisit; auctio facta est, in qua cohors 20
istius invicta dominata est. Verum illud est praeclarum. 47.1
Syracusani qui praefuerant his Heraclii bonis verbo redig-
endis, re dispertiendis, reddebant eorum negotiorum ratio-
nem in senatu; dicebant scyphorum paria complura, hydrias
argenteas pretiosas, vestem stragulam multam, mancipia 5
pretiosa data esse Verri; dicebant quantum cuique eius
iussu nummorum esset datum. Gemebant Syracusani, sed
tamen patiebantur. Repente recitatur uno nomine HS ccc
iussu praetoris data esse. Fit maximus clamor omnium,
non modo optimi cuiusque neque eorum quibus indignum 10
semper visum erat bona privati populi nomine per sum-
mam iniuriam erepta, verum etiam ipsi illi auctores iniuriae
et ex aliqua particula socii praedae ac rapinarum clamare
coeperunt sibi ut haberet hereditatem. Tantus in curia
clamor factus est ut populus concurreret. Res ab omni 48.1
conventu cognita celeriter isti domum nuntiatur. Homo
inimicus iis qui recitassent, hostis omnibus qui acclamas-
sent, exarsit iracundia ac stomacho; verum tamen fuit tum
sui dissimilis. Nostis os hominis, nostis audaciam; tamen 5
tum rumore populi et clamore et manifesto furto grandis
pecuniae perturbatus est. Vbi se collegit, vocat ad se
Syracusanos; qui non posset negare ab illis pecuniam
datam, non quaesivit procul alicunde, (neque enim pro-
baret), sed proximum, paene alterum filium, quem illam 10
pecuniam diceret abstulisse; ostendit se reddere coacturum.
Qui posteaquam id audivit, habuit et dignitatis et aetatis et
nobilitatis suae rationem; verba apud senatum fecit, docuit
ad se nihil pertinere; de isto, id quod omnes videbant, ne
ille quidem obscure locutus est. Itaque illi Syracusani 15
statuam postea statuerunt, et is, ut primum potuit, istum
reliquit de provinciaque decessit. Et tamen aiunt eum 49.1
queri solere non numquam se miserum quod non suis, sed
suorum peccatis et criminibus prematur. Triennium pro-
vinciam obtinuisti; gener, lectus adulescens, unum annum
tecum fuit; sodales, viri fortes, legati tui primo anno te 5
reliquerunt; unus legatus P. Tadius qui erat reliquus
non ita tecum multum fuit; qui si semper una fuisset,
tamen summa cura cum tuae, tum multo etiam magis suae
famae pepercisset. Quid est quod tu alios accuses? quid
est quam ob rem putes te tuam culpam non modo derivare 10
in aliquem, sed communicare cum altero posse? Nume- 50.1
rantur illa HS ccc Syracusanis. Ea quem ad modum ad
istum postea per pseudothyrum revertantur, tabulis vobis
testibusque, iudices, planum faciam.