Iam hoc impudentissime: palam—licebat enim videlicet 2.2.137.1
legibus—singulis censoribus denarii treceni ad statuam prae-
toris imperati sunt. Censores cxxx facti sunt; pecuniam
illam ob censuram contra leges clam dederunt; haec
denarium xxxviiii milia palam salvis legibus contulerunt 5
in statuam. Primum quo tantam pecuniam? deinde quam
ob rem censores ad statuam tibi conferebant? Ordo aliqui
censorum est, conlegium, genus aliquod hominum? Nam
aut publice civitates istos honores habent aut, si homines,
generatim, ut aratores, ut mercatores, ut navicularii; censores 10
quidem qui magis quam aediles? Ob beneficium? Ergo
hoc fatebere, abs te haec petita esse—nam empta non
audebis dicere; te eos magistratus hominibus benefici, non
rei publicae causa permisisse? Hoc cum tute fateare, quis-
quam dubitabit quin tu istam apud populos provinciae 15
totius invidiam atque offensionem non ambitionis neque
beneficiorum conlocandorum, sed pecuniae conciliandae
causa susceperis? Itaque illi censores fecerunt idem quod 138.1
in nostra re publica solent ii qui per largitionem magistratus
adepti sunt: dederunt operam ut ita potestatem gererent ut
illam lacunam rei familiaris explerent. Sic census habitus
est te praetore ut eo censu nullius civitatis res publica 5
posset administrari; nam locupletissimi cuiusque censum
extenuarant, tenuissimi auxerant. Itaque in tributis im-
perandis tantum oneris plebi imponebatur ut, etiamsi
homines tacerent, res ipsa illum censum repudiaret, id quod
intellegi facillime re ipsa potest. Nam L. Metellus, qui, 10
posteaquam ego inquirendi causa in Siciliam veni, repente
L. Laetili adventu istius non modo amicus, verum etiam
cognatus factus est,—is, quod videbat istius censu stari nullo
modo posse, eum censum observari iussit qui viro fortissimo
atque innocentissimo, Sex. Peducaeo, praetore habitus esset. 15
Erant enim tum censores legibus facti delecti a suis civita-
tibus, quibus, si quid commisissent, poenae legibus erant
constitutae. Te autem praetore quis censor aut legem 139.1
metueret qua non tenebatur, quoniam creatus lege non
erat, aut animadversionem tuam, cum id quod abs te
emerat vendidisset? Teneat iam sane meos testis Metellus,
cogat alios laudare, sicut in multis conatus est; modo haec 5
faciat quae facit. Quis enim umquam tanta a quoquam
contumelia, quis tanta ignominia adfectus est? Quinto
quoque anno Sicilia tota censetur. Erat censa praetore
Peducaeo; quintus annus cum in te praetorem incidisset,
censa denuo est. Postero anno L. Metellus mentionem 10
tui census fieri vetat; censores dicit de integro sibi creari
placere; interea Peducaeanum censum observari iubet.
Hoc si tuus inimicus fecisset, tamen, si animo aequo
provincia tulisset, inimici iudicium grave videretur. Fecit
amicus recens et cognatus voluntarius; aliter enim, si 15
provinciam retinere, si salvus ipse in provincia vellet esse,
facere non potuit. Exspectas etiam quid hi iudicent? Si 140.1
tibi magistratum abrogasset, minore ignominia te adfecisset
quam cum ea quae in magistratu gessisti sustulit atque
inrita iussit esse. Neque in hac re sola fuit eius modi,
sed, antequam ego in Siciliam veni, in maximis rebus ac 5
plurimis; nam et Heraclio Syracusanos tuos illos palae-
stritas bona restituere iussit, et Epicrati Bidinos, et pupillo
Drepanitano A. Claudium, et, nisi mature Laetilius in
Siciliam cum litteris venisset, minus xxx diebus Metellus
totam trienni praeturam tuam rescidisset. 10