Atque ego hoc non vereor, ne quid horum non modo 2.2.161.1
impulsu verum omnino adventu meo factum esse videatur.
Omnia ista ante facta sunt non modo quam ego Siciliam,
verum etiam quam iste Italiam attigit. Dum ego in Sicilia
sum, nulla statua deiecta est: posteaquam illinc decessi, 5
quae sint gesta cognoscite. Centuripinorum senatus
decrevit populusque iussit ut, quae statuae Verris ipsius
et patris eius et filii essent, eas quaestores demoliendas
locarent, dumque ea demolitio fieret, senatores ne minus
triginta adessent. Videte gravitatem civitatis ac dignitatem. 10
Neque eas in urbe sua statuas esse voluerunt quas inviti
per vim atque imperium dedissent, neque eius hominis
in quem ipsi cum gravissimo testimonio publice, quod
numquam antea, Romam mandata legatosque misissent;
et id gravius esse putarunt si publico consilio, quam si 15
per vim multitudinis factum esse videretur. Cum hoc con- 162.1
silio statuas Centuripini publice sustulissent, audit Metellus;
graviter fert; evocat ad se Centuripinorum magistratus
et decem primos; nisi restituissent statuas, vehementer
minatur. Illi ad senatum renuntiant: statuae, quae istius 5
causae nihil prodessent, reponuntur; decreta Centuripino-
rum, quae de statuis erant facta, non tolluntur. Hic ego
aliud alii concedo: Metello, homini sapienti, prorsus non
possum ignoscere si quid stulte facit. Quid? ille hoc
putabat Verri criminosum fore, si statuae eius essent 10
deiectae, quod saepe vento aut aliquo casu fieri solet?
Non erat in hoc neque crimen ullum neque reprehensio.
Ex quo igitur crimen atque accusatio nascitur? Ex
hominum iudicio et voluntate. Ego, si Metellus statuas 163.1
Centuripinos reponere non coegisset, haec dicerem, Videte,
iudices, quantum et quam acerbum dolorem sociorum atque
amicorum animis inusserint istius iniuriae, cum Centuripino-
rum amicissima ac fidelissima civitas, quae tantis officiis 5
cum populo Romano coniuncta est ut non solum rem
publicam nostram, sed etiam in quovis homine privato
nomen ipsum Romanum semper dilexerit, ea publico
consilio atque auctoritate iudicarit C. Verris statuas esse in
urbe sua non oportere. Recitarem decreta Centuripinorum; 10
laudarem illam civitatem, id quod verissime possem;
commemorarem decem milia civium esse Centuripinorum,
fortissimorum fidelissimorumque sociorum; eos omnis hoc
statuisse, monumentum istius in sua civitate nullum esse
oportere. Haec tum dicerem, si statuas Metellus non re- 164.1
posuisset: velim quaerere nunc ex ipso Metello, quidnam
sua vi et auctoritate mihi ex hac oratione praeciderit.
Eadem opinor omnia convenire. Neque enim, si maxime
statuae deiectae essent ego eas vobis possem iacentis osten- 5
dere; hoc uno uterer, civitatem tam gravem iudicasse
statuas C. Verris demoliendas. Hoc mihi Metellus non
eripuit; haec etiam addidit, ut quererer, si mihi videretur,
tam iniquo iure sociis atque amicis imperari ut iis ne in
suis quidem beneficiis libero iudicio uti liceret, vos 10
rogarem ut coniecturam faceretis qualem in his rebus in
me L. Metellum fuisse putaretis, in quibus [rebus] obesse
mihi posset, cum in hac re tam aperta cupiditate fuerit,
in qua nihil obfuit. Sed ego Metello non irascor neque
ei suam vacationem eripio, qua ille apud omnis utitur, 15
ut nihil malitiose neque consulto fecisse videatur.