Atque ego hoc plus oneris habeo quam qui ceteros 2.3.4.1
accusarunt,—si onus est id appellandum quod cum laetitia
feras ac voluptate: verum tamen ego hoc amplius suscepi
quam ceteri quod ita postulatur ab hominibus ut his
abstineant maxime vitiis in quibus alterum reprehenderint. 5
Furem aliquem aut rapacem accusaris: vitanda tibi semper
erit omnis avaritiae suspicio. Maleficum quempiam addu-
xeris aut crudelem: cavendum erit semper ne qua in re
asperior aut inhumanior fuisse videare. Corruptorem,
adulterum: providendum diligenter ne quod in vita vesti- 10
gium libidinis appareat: omnia postremo quae vindicaris in
altero tibi ipsi vehementer fugienda sunt. Etenim non
modo accusator, sed ne obiurgator quidem ferendus est
is qui, quod in altero vitium reprehendit, in eo ipse repre-
henditur. Ego in uno homine omnia vitia quae possunt in 5.1
homine perdito nefarioque esse reprehendo; nullum esse
dico indicium libidinis sceleris audaciae quod non in istius
unius vita perspicere possitis. Ergo in isto reo legem hanc
mihi, iudices, statuo, vivendum ita esse ut isti non modo 5
factis dictisque omnibus, sed etiam oris oculorumque illa
contumacia ac superbia quam videtis, dissimillimus esse ac
semper fuisse videar. Patior, non moleste fero, iudices, eam
vitam quae mihi sua sponte antea iucunda fuerit nunc iam
mea lege et condicione necessariam quoque futuram. 10
  Et in hoc homine saepe a me quaeris, Hortensi, quibus 6.1
inimicitiis aut qua iniuria adductus ad accusandum de-
scenderim? Mitto iam rationem offici mei necessitudinisque
Siculorum: de ipsis tibi inimicitiis respondeo. An tu
maiores ullas inimicitias putas esse quam contrarias homi- 5
num sententias ac dissimilitudines studiorum ac voluntatum?
Fidem sanctissimam in vita qui putat, potest ei non ini-
micus esse qui quaestor consulem suum consiliis commissis,
pecunia tradita, rebus omnibus creditis spoliare, relinquere,
prodere, oppugnare ausus sit? Pudorem ac pudicitiam qui 10
colit, potest animo aequo istius cotidiana adulteria, mere-
triciam disciplinam, domesticum lenocinium videre? Qui
religiones deorum immortalium retinere vult, ei qui fana
spoliarit omnia, qui ex tensarum orbitis praedari sit ausus,
inimicus non esse qui potest? Qui iure aequo omnis putat 15
esse oportere, is tibi non infestissimus sit, cum cogitet
varietatem libidinemque decretorum tuorum? qui sociorum
iniuriis provinciarumque incommodis doleat, is in te non
expilatione Asiae, vexatione Pamphyliae, squalore et lacrimis
Siciliae concitetur? qui civium Romanorum iura ac liberta- 20
tem sanctam apud omnis haberi velit, is non tibi plus
etiam quam inimicus esse debeat, cum tua verbera, cum
securis, cum cruces ad civium Romanorum supplicia fixas
recordetur? An si qua in re contra rem meam decrevisset 7.1
aliquid iniuria, iure ei me inimicum esse arbitrarere: cum
omnia contra omnium bonorum rem causam rationem utili-
tatem voluntatemque fecerit, quaeris cur ei sim inimicus
cui populus Romanus infestus est? qui praesertim plus 5
etiam quam pars virilis postulat pro voluntate populi
Romani oneris ac muneris suscipere debeam. Quid? illa
quae leviora videntur esse non cuiusvis animum possunt
movere, quod ad tuam ipsius amicitiam ceterorumque
hominum magnorum atque nobilium faciliorem aditum 10
istius habet nequitia et audacia quam cuiusquam nostrum
virtus et integritas? Odistis hominum novorum industriam,
despicitis eorum frugalitatem, pudorem contemnitis, inge-
nium vero et virtutem depressam exstinctamque cupitis:
Verrem amatis! Ita credo: si non virtute, non industria, 8.1
non innocentia, non pudore, non pudicitia, at sermone, at
litteris, at humanitate eius delectamini. Nihil eorum est,
contraque sunt omnia cum summo dedecore ac turpitudine
tum singulari stultitia atque inhumanitate oblita. Huic 5
homini si cuius domus patet, utrum ea patere an hiare
ac poscere aliquid videtur? Hunc vestri ianitores, hunc
cubicularii diligunt; hunc liberti vestri, hunc servi ancillae-
que amant; hic cum venit extra ordinem vocatur; hic
solus introducitur; ceteri saepe frugalissimi homines exclu- 10
duntur. Ex quo intellegi potest eos vobis esse carissimos
qui ita vixerint ut sine vestro praesidio salvi esse non
possint. Quid? hoc cuiquam ferendum putas esse, nos ita 9.1
vivere in pecunia tenui ut prorsus nihil adquirere velimus,
ut dignitatem nostram populique Romani beneficia non
copiis sed virtute tueamur, istum rebus omnibus undique
ereptis impune eludentem circumfluere atque abundare? 5
huius argento dominia vestra, huius signis et tabulis forum
comitiumque ornari, praesertim cum vos vestro Marte his
rebus omnibus abundetis? Verrem esse qui vestras villas
suis manubiis ornet? Verrem esse qui cum L. Mummio
certet, ut pluris hic sociorum urbis quam ille hostium 10
spoliasse videatur, pluris hic villas ornamentis fanorum
quam ille fana spoliis hostium ornasse? Et is erit ob eam
rem vobis carior ut ceteri libentius suo periculo vestris
cupiditatibus serviant?