Quid autem est inscitius quam eam naturam quae 2.36.6
omnis res sit conplexa non optumam dici, aut, cum sit
optuma, non primum animantem esse, deinde rationis
et consilii compotem, postremo sapientem. qui enim
potest aliter esse optima? neque enim si stirpium simi- 10
lis sit aut etiam bestiarum, optuma putanda sit potius
quam deterruma. Nec vero, si rationis particeps sit nec
sit tamen a principio sapiens, non sit deterior mundi
potius quam humana condicio. homo enim sapiens fieri
potest, mundus autem, si in aeterno praeteriti temporis 15
spatio fuit insipiens, numquam profecto sapientiam
consequetur; ita erit homine deterior. quod quoniam
absurdum est, et sapiens a principio mundus et deus
habendus est.
  Neque enim est quicquam aliud praeter mundum 37.1
quoi nihil absit quodque undique aptum atque perfec-
tum expletumque sit omnibus suis numeris et partibus.
Scite enim Chrysippus, ut clipei causa involucrum va-
ginam autem gladii, sic praeter mundum cetera omnia 5
aliorum causa esse generata, ut eas fruges atque fruc-
tus quos terra gignit animantium causa, animantes
autem hominum, ut ecum vehendi causa arandi bovem
venandi et custodiendi canem; ipse autem homo ortus
est ad mundum contemplandum et imitandum—nullo 10
modo perfectus sed est quaedam particula perfecti. sed 38.1
mundus quoniam omnia conplexus est neque est quic-
quam quod non insit in eo, perfectus undique est; qui
igitur potest ei desse id quod est optimum? nihil autem
est mente et ratione melius; ergo haec mundo deesse 5
non possunt. Bene igitur idem Chrysippus, qui simi-
litudines adiungens omnia in perfectis et maturis do-
cet esse meliora, ut in equo quam in eculeo in cane
quam in catulo in viro quam in puero; item quod in
omni mundo optimum sit id in perfecto aliquo atque 10
absoluto esse debere; est autem nihil mundo perfectius 39.1
nihil virtute melius; igitur mundi est propria virtus.
Nec vero hominis natura perfecta est, et efficitur tamen
in homine virtus; quanto igitur in mundo facilius; est
ergo in eo virtus. sapiens est igitur et propterea deus. 5