Tum Cotta 'Quam simile istud sit' inquit 'tu videris. 3.9.1
nam ego neque in causis, si quid est evidens de quo
inter omnis conveniat, argumentari soleo (perspicuitas
enim argumentatione elevatur) nec si id facerem in
causis forensibus idem facerem in hac suptilitate ser- 5
monis. cur coniveres autem altero oculo causa non
esset, cum idem obtutus esset amborum et cum rerum
natura, quam tu sapientem esse vis, duo lumina ab
animo ad oculos perforata nos habere voluisset. sed
quia non confidebas tam esse id perspicuum quam tu 10
velis, propterea multis argumentis deos esse docere
voluisti. mihi enim unum sat erat, ita nobis maioris
nostros tradidisse. sed tu auctoritates contemnis, ra-
tione pugnas; patere igitur rationem meam cum tua 10.1
ratione contendere.
  Adfers haec omnia argumenta cur dii sint, remque
mea sententia minime dubiam argumentando dubiam
facis; mandavi enim memoriae non numerum solum 5
sed etiam ordinem argumentorum tuorum. Primum
fuit, cum caelum suspexissemus statim nos intellegere
esse aliquod numen quo haec regantur. ex hoc illud
etiam "aspice hoc sublime candens, quem invocant
omnes Iovem": quasi vero quisquam nostrum istum po- 11.1
tius quam Capitolinum Iovem appellet, aut hoc perspi-
cuum sit constetque inter omnes, eos esse deos quos
tibi Velleius multique praeterea ne animantis quidem
esse concedant. Grave etiam argumentum tibi videba- 5
tur, quod opinio de dis inmortalibus et omnium esset
et cottidie cresceret: placet igitur tantas res opinione
stultorum iudicari, vobis praesertim qui illos insanos
esse dicatis? "At enim praesentis videmus deos, ut
apud Regillum Postumius, in Salaria Vatinius"—nes- 10
cio quid etiam de Locrorum apud Sagram proelio.
quos igitur tu Tyndaridas appellabas id est homines
homine natos, et quos Homerus, qui recens ab illorum
aetate fuit, sepultos esse dicit Lacedaemone, eos tu
cum cantheriis albis nullis calonibus obviam Vatinio 15
venisse existimas et victoriam populi Romani Vatinio
potius homini rustico quam M. Catoni qui tum erat
princeps nuntiavisse? ergo et illud in silice quod hodie
apparet apud Regillum tamquam vestigium ungulae
Castoris equi credis esse? nonne mavis illud credere, 12.1
quod probari potest, animos praeclarorum hominum,
quales isti Tyndaridae fuerunt, divinos esse et aeter-
nos, quam eos qui semel cremati essent equitare et in
acie pugnare potuisse; aut si hoc fieri potuisse dicis, 5
doceas oportet quo modo, nec fabellas aniles proferas.'