Si nihil aliud quaereremus nisi ut deos pie coleremus
|
1.45.10
|
et ut superstitione liberaremur, satis erat dictum; nam
|
|
et praestans deorum natura hominum pietate colere-
|
|
tur, cum et aeterna esset et beatissima (habet enim
|
|
venerationem iustam quicquid excellit), et metus om-
|
|
nis a vi atque ira deorum pulsus esset; intellegitur
|
15
|
enim a beata inmortalique natura et iram et gratiam
|
|
segregari; quibus remotis nullos a superis inpendere
|
|
metus. sed ad hanc confirmandam opinionem anqui-
|
|
rit animus et formam et vitam et actionem mentis at-
|
|
que agitationem in deo.
|
20
|
Ac de forma quidem partim natura nos admonet
|
46.1
|
partim ratio docet. Nam a natura habemus omnes om-
|
|
nium gentium speciem nullam aliam nisi humanam
|
|
deorum; quae enim forma alia occurrit umquam aut
|
|
vigilanti cuiquam aut dormienti? Sed ne omnia revo-
|
5
|
centur ad primas notiones, ratio hoc idem ipsa decla-
|
|
rat. nam cum praestantissumam naturam, vel quia
|
47.1
|
beata est vel quia sempiterna, convenire videatur ean-
|
|
dem esse pulcherrimam, quae conpositio membrorum,
|
|
quae conformatio liniamentorum, quae figura, quae spe-
|
|
cies humana potest esse pulchrior? Vos quidem Lu-
|
5
|
cili soletis (nam Cotta meus modo hoc modo illud),
|
|
cum artificium effingitis fabricamque divinam, quam
|
|
sint omnia in hominis figura non modo ad usum verum
|
|
etiam ad venustatem apta describere; quod si omnium
|
48.1
|
animantium formam vincit hominis figura, deus autem
|
|
animans est, ea figura profecto est quae pulcherrimast
|
|
omnium. quoniamque deos beatissimos esse constat,
|
|
beatus autem esse sine virtute nemo potest nec virtus
|
5
|
sine ratione constare nec ratio usquam inesse nisi in
|
|
hominis figura, hominis esse specie deos confitendum
|
|
est. Nec tamen ea species corpus est sed quasi corpus,
|
49.1
|
nec habet sanguinem sed quasi sanguinem. Haec quam-
|
|
quam et inventa sunt acutius et dicta subtilius ab Epi-
|
|
curo quam ut quivis ea possit agnoscere, tamen fretus
|
|
intellegentia vestra dissero brevius quam causa desi-
|
5
|
derat. Epicurus autem, qui res occultas et penitus ab-
|
|
ditas non modo videat animo sed etiam sic tractet ut
|
|
manu, docet eam esse vim et naturam deorum, ut pri-
|
|
mum non sensu sed mente cernatur, nec soliditate qua-
|
|
dam nec ad numerum, ut ea quae ille propter firmi-
|
10
|
tatem στερέμνια appellat, sed imaginibus similitudine
|
|
et transitione perceptis, cum infinita simillumarum
|
|
imaginum species ex innumerabilibus individuis existat
|
|
et ad deos adfluat, cum maximis voluptatibus in eas
|
|
imagines mentem intentam infixamque nostram intel-
|
15
|
legentiam capere quae sit et beata natura et aeterna.
|
|
Summa vero vis infinitatis et magna ac diligenti con-
|
50.1
|
templatione dignissima est. in qua intellegi necesse est
|
|
eam esse naturam ut omnia omnibus paribus paria re-
|
|
spondeant; hanc ἰσονομίαν appellat Epicurus id est ae-
|
|
quabilem tributionem. ex hac igitur illud efficitur, si
|
5
|
mortalium tanta multitudo sit, esse inmortalium non
|
|
minorem, et si quae interimant innumerabilia sint,
|
|
etiam ea quae conservent infinita esse debere.
|
|