Dicamus igitur Balbe oportet contra illos etiam, qui 3.53.1
hos deos ex hominum genere in caelum translatos
non re sed opinione esse dicunt, quos auguste omnes
sancteque veneramur. Principio Ioves tres numerant
i qui theologi nominantur, ex quibus primum et se- 5
cundum natos in Arcadia, alterum patre Aethere, ex
quo etiam Proserpinam natam ferunt et Liberum, al-
terum patre Caelo, qui genuisse Minervam dicitur,
quam principem et inventricem belli ferunt, tertium
Cretensem Saturni filium, cuius in illa insula sepul- 10
crum ostenditur. Dioscoroe etiam apud Graios mul-
tis modis nominantur: primi tres, qui appellantur
Anactes Athenis, ex rege Iove antiquissimo et Proser-
pina nati Tritopatreus Eubuleus Dionysus, secundi
Iove tertio nati et Leda Castor et Pollux; tertii dicun- 15
tur a non nullis Alco et Melampus †euiolus, Atrei filii,
qui Pelope natus fuit. Iam Musae primae quattuor 54.1
[natae] Iove altero †nata et Thelxinoe† Aoede Arche
Melete, secundae Iove tertio et Mnemosyne procreatae
novem, tertiae [Iove tertio] Piero natae et Antiopa,
quas Pieridas et Pierias solent poetae appellare, isdem 5
nominibus et eodem numero quo proxumae superiores.
Cumque tu solem quia solus esset appellatum esse di-
cas, Soles ipsi quam multi a theologis proferuntur.
unus eorum Iove natus nepos Aetheris, alter Hyperione,
tertius Volcano Nili filio, cuius urbem Aegyptii vo- 10
lunt esse eam quae Heliopolis appellatur, quartus is
quem heroicis temporibus Acantho Rhodi peperisse di-
citur, <pater> Ialysi Camiri Lindi, unde Rhodii, quin-
tus qui Colchis fertur Aeetam et Circam procreavisse.
Volcani item complures: primus Caelo natus, ex quo 55.1
et Minerva Apollinem eum cuius in tutela Athenas an-
tiqui historici esse voluerunt, secundus [in] Nilo natus
Opas ut Aegyptii appellant, quem custodem esse Ae-
gypti volunt, tertius ex tertio Iove et Iunone, qui Lemni 5
fabricae traditur praefuisse, quartus Maemalio natus,
qui tenuit insulas propter Siciliam quae Volcaniae no-
minabantur. Mercurius unus Caelo patre Die matre 56.1
natus, cuius obscenius excitata natura traditur quod
aspectu Proserpinae commotus sit, alter Valentis et
Phoronidis filius is qui sub terris habetur idem Tro-
phonius, tertius Iove tertio natus et Maia, ex quo et 5
Penelopa Pana natum ferunt, quartus Nilo patre, quem
Aegyptii nefas habent nominare, quintus quem colunt
Pheneatae, qui Argum dicitur interemisse ob eamque
causam Aegyptum profugisse atque Aegyptiis leges
et litteras tradidisse: hunc Aegyptii Theyt appellant, 10
eodemque nomine anni primus mensis apud eos voca-
tur. Aesculapiorum primus Apollinis, quem Arcades 57.1
colunt, qui specillum invenisse primusque volnus di-
citur obligavisse, secundus secundi Mercuri frater: is
fulmine percussus dicitur humatus esse Cynosuris; ter-
tius Arsippi et Arsinoae, qui primus purgationem alvi 5
dentisque evolsionem ut ferunt invenit, cuius in Ar-
cadia non longe a Lusio flumine sepulcrum et lucus
ostenditur. Apollinum antiquissimus is quem paulo
antea e Volcano natum esse dixi custodem Athenarum,
alter Corybantis filius natus in Creta, cuius de illa 10
insula cum Iove ipso certamen fuisse traditur, tertius
Iove tertio natus et Latona, quem ex Hyperboreis Del-
phos ferunt advenisse, quartus in Arcadia, quem Ar-
cades Nomionem appellant quod ab eo se leges ferunt
accepisse. Dianae item plures, prima Iovis et Proser- 58.1
pinae, quae pinnatum Cupidinem genuisse dicitur, se-
cunda notior quam Iove tertio et Latona natam accepi-
mus; tertiae pater Upis traditur Glauce mater: eam
saepe Graeci Upim paterno nomine appellant. Diony- 5
sos multos habemus, primum Iove et Proserpina na-
tum, secundum Nilo, qui Nysam dicitur interemisse,
tertium Cabiro patre, eumque regem Asiae praefuisse
dicunt, cui Sabazia sunt instituta, quartum Iove et
Luna, cui sacra Orphica putantur confici, quintum 10
Nyso natum et Thyone, a quo trieterides constitutae
putantur. Venus prima Caelo et Die nata, cuius Eli 59.1
delubrum vidimus, altera spuma procreata, ex qua et
Mercurio Cupidinem secundum natum accepimus, ter-
tia Iove nata et Diona, quae nupsit Volcano, sed ex ea
et Marte natus Anteros dicitur, quarta Syria Cyproque 5
concepta, quae Astarte vocatur, quam Adonidi nupsisse
proditum est. Minerva prima quam Apollinis matrem
supra diximus, secunda orta Nilo, quam Aegyptii Saie-
tae colunt, tertia illa quam a Iove generatam supra di-
ximus, quarta Iove nata et Coryphe Oceani filia, quam 10
Arcades Κορίαν nominant et quadrigarum inventricem
ferunt, quinta Pallantis, quae patrem dicitur intere-
misse virginitatem suam violare conantem, cui pinna-
rum talaria adfigunt. Cupido primus Mercurio et Diana 60.1
prima natus dicitur, secundus Mercurio et Venere se-
cunda, tertius qui idem est Anteros Marte et Venere
tertia. Atque haec quidem <et alia> eius modi ex ve-
tere Graeciae fama collecta sunt. quibus intellegis re- 5
sistendum esse, ne perturbentur religiones; vestri au-
tem non modo haec non refellunt verum etiam con-
firmant interpretando quorsum quidque pertineat.