Firmamentum autem stabilitatis constantiaeque est 65.1
eius, quam in amicitia quaerimus, fides; nihil est
enim stabile, quod infidum est. Simplicem praeterea
et communem et consentientem, id est qui rebus isdem
moveatur, eligi par est, quae omnia pertinent ad fide- 5
litatem; neque enim fidum potest esse multiplex in-
genium et tortuosum, neque vero, qui non isdem rebus
movetur naturaque consentit, aut fidus aut stabilis
potest esse. Addendum eodem est, ut ne criminibus
aut inferendis delectetur aut credat oblatis, quae per- 10
tinent omnia ad eam, quam iam dudum tracto, con-
stantiam. Ita fit verum illud, quod initio dixi, ami-
citiam nisi inter bonos esse non posse. Est enim
boni viri, quem eundem sapientem licet dicere, haec
duo tenere in amicitia: primum ne quid fictum sit 15
neve simulatum; aperte enim vel odisse magis ingenui
est quam fronte occultare sententiam; deinde non
solum ab aliquo allatas criminationes repellere, sed
ne ipsum quidem esse suspiciosum semper aliquid
existimantem ab amico esse violatum. Accedat huc 66.1
suavitas quaedam oportet sermonum atque morum,
haudquaquam mediocre condimentum amicitiae. Tri-
stitia autem et in omni re severitas habet illa qui-
dem gravitatem, sed amicitia remissior esse debet et 5
liberior et dulcior et ad omnem comitatem facilitatem-
que proclivior.
  Existit autem hoc loco quaedam quaestio subdif- 67.1
ficilis, num quando amici novi, digni amicitia, veteri-
bus sint anteponendi, ut equis vetulis teneros ante-
ponere solemus. Indigna homine dubitatio! Non enim
debent esse amicitiarum sicut aliarum rerum satieta- 5
tes; veterrima quaeque, ut ea vina, quae vetustatem
ferunt, esse debet suavissima; verumque illud est,
quod dicitur, multos modios salis simul edendos esse,
ut amicitiae munus expletum sit. Novitates autem si 68.1
spem adferunt, ut tamquam in herbis non fallacibus
fructus appareat, non sunt illae quidem repudiandae,
vetustas tamen suo loco conservanda; maxima est
enim vis vetustatis et consuetudinis. Quin ipso equo, 5
cuius modo feci mentionem, si nulla res impediat,
nemo est, quin eo, quo consuevit, libentius utatur
quam intractato et novo. Nec vero in hoc, quod est
animal, sed in iis etiam, quae sunt inanima, consue-
tudo valet, quom locis ipsis delectemur, montuosis 10
etiam et silvestribus, in quibus diutius commorati
sumus.