Neque enim adsentior iis, qui haec nuper disserere 13.1
coeperunt, cum corporibus simul animos interire atque
omnia morte deleri; plus apud me antiquorum aucto-
ritas valet, vel nostrorum maiorum, qui mortuis tam
religiosa iura tribuerunt, quod non fecissent profecto, 5
si nihil ad eos pertinere arbitrarentur, vel eorum, qui
in hac terra fuerunt magnamque Graeciam, quae nunc
quidem deleta est, tum florebat, institutis et praecep-
tis suis erudierunt, vel eius, qui Apollinis oraculo
sapientissimus est iudicatus, †qui non tum hoc, tum 10
illud, ut in plerisque, sed idem semper, animos homi-
num esse divinos, iisque, cum ex corpore excessissent,
reditum in caelum patere, optimoque et iustissimo
cuique expeditissimum. Quod idem Scipioni videbatur, 14.1
qui quidem, quasi praesagiret, perpaucis ante mortem
diebus, cum et Philus et Manilius adesset et alii plu-
res, tuque etiam, Scaevola, mecum venisses, triduum
disseruit de re publica; cuius disputationis fuit extre- 5
mum fere de inmortalitate animorum, quae se in quiete
per visum ex Africano audisse dicebat. Id si ita est,
ut optumi cuiusque animus in morte facillime evolet
tamquam e custodia vinclisque corporis, cui censemus
cursum ad deos faciliorem fuisse quam Scipioni? Quo- 10
circa maerere hoc eius eventu vereor ne invidi magis
quam amici sit. Sin autem illa veriora, ut idem in-
teritus sit animorum et corporum nec ullus sensus
maneat, ut nihil boni est in morte, sic certe nihil
mali; sensu enim amisso fit idem, quasi natus non 15
esset omnino, quem tamen esse natum et nos gaude-
mus et haec civitas, dum erit, laetabitur. Quam ob 15.1
rem cum illo quidem, ut supra dixi, actum optime est,
mecum incommodius, quem fuerat aequius, ut prius
introieram, sic prius exire de vita. Sed tamen recor-
datione nostrae amicitiae sic fruor, ut beate vixisse 5
videar, quia cum Scipione vixerim, quocum mihi con-
iuncta cura de publica re et de privata fuit, quocum
et domus fuit et militia communis et, id in quo est
omnis vis amicitiae, voluntatum, studiorum, senten-
tiarum summa consensio. Itaque non tam ista me 10
sapientiae, quam modo Fannius commemoravit, fama
delectat, falsa praesertim, quam quod amicitiae no-
strae memoriam spero sempiternam fore, idque eo mihi
magis est cordi, quod ex omnibus saeculis vix tria
aut quattuor nominantur paria amicorum; quo in ge- 15
nere sperare videor Scipionis et Laeli amicitiam no-
tam posteritati fore.