Hac ratione et Chrysippus et Diogenes et Anti- 1.84.1
pater utitur. Quid est igitur, cur dubitandum sit,
quin sint ea, quae disputavi, verissima, si ratio me-
cum facit, si eventa, si populi, si nationes, si Graeci,
si barbari, si maiores etiam nostri, si denique hoc 5
semper ita putatum est, si summi philosophi, si poë-
tae, si sapientissimi viri, qui res publicas constituerunt,
qui urbes condiderunt? An, dum bestiae loquantur,
exspectamus, hominum consentiente auctoritate con-
tenti non sumus? Nec vero quicquam aliud adfertur, 85.1
cur ea, quae dico, divinandi genera nulla sint, nisi
quod difficile dictu videtur, quae cuiusque divinationis
ratio, quae causa sit. Quid enim habet haruspex, cur
pulmo incisus etiam in bonis extis dirimat tempus 5
et proferat diem? quid augur, cur a dextra corvus, a
sinistra cornix faciat ratum? quid astrologus, cur
stella Iovis aut Veneris coniuncta cum luna ad ortus
puerorum salutaris sit, Saturni Martisve contraria?
Cur autem deus dormientes nos moneat, vigilantes 10
neglegat? Quid deinde causae est, cur Cassandra fu-
rens futura prospiciat, Priamus sapiens hoc idem fa-
cere non queat? Cur fiat quidque, quaeris. Recte 86.1
omnino; sed non nunc id agitur; fiat necne fiat, id
quaeritur. Ut, si magnetem lapidem esse dicam, qui
ferrum ad se adliciat et attrahat, rationem, cur id
fiat, adferre nequeam, fieri omnino neges. Quod idem 5
facis in divinatione, quam et cernimus ipsi et audi-
mus et legimus et a patribus accepimus. Neque ante
philosophiam patefactam, quae nuper inventa est, hac
de re communis vita dubitavit, et, posteaquam philo-
sophia processit, nemo aliter philosophus sensit, in 10
quo modo esset auctoritas. Dixi de Pythagora, de 87.1
Democrito, de Socrate, excepi de antiquis praeter Xe-
nophanem neminem, adiunxi veterem Academiam, Pe-
ripateticos, Stoicos; unus dissentit Epicurus. Quid vero
hoc turpius, quam quod idem nullam censet gratui- 5
tam esse virtutem?