Equidem sic arbitror, etiamsi multa fallant eos,
|
1.124.7
|
qui aut arte aut coniectura divinare videantur, esse
|
|
tamen divinationem; homines autem, ut in ceteris ar-
|
|
tibus, sic in hac posse falli. Potest accidere, ut ali-
|
10
|
quod signum dubie datum pro certo sit acceptum,
|
|
potest aliquod latuisse aut ipsum, aut quod esset illi
|
|
contrarium. Mihi autem ad hoc, de quo disputo, pro-
|
|
bandum satis est non modo plura, sed etiam pauciora
|
|
divine praesensa et praedicta reperiri. Quin etiam
|
125.1
|
hoc non dubitans dixerim, si unum aliquid ita sit
|
|
praedictum praesensumque, ut, cum evenerit, ita ca-
|
|
dat, ut praedictum sit, neque in eo quicquam casu et
|
|
fortuito factum esse appareat, esse certe divinationem,
|
5
|
idque esse omnibus confitendum.
|
|
Quocirca primum mihi videtur, ut Posidonius facit,
|
|
a deo, de quo satis dictum est, deinde a fato, deinde
|
|
a natura vis omnis divinandi ratioque repetenda. Fieri
|
|
igitur omnia fato ratio cogit fateri. Fatum autem id
|
10
|
appello, quod Graeci εἱμαρμένην, id est ordinem seriem-
|
|
que causarum, cum causae causa nexa rem ex se
|
|
gignat. Ea est ex omni aeternitate fluens veritas
|
|
sempiterna. Quod cum ita sit, nihil est factum, quod
|
|
non futurum fuerit, eodemque modo nihil est futu-
|
15
|
rum, cuius non causas id ipsum efficientes natura
|
|
contineat. Ex quo intellegitur, ut fatum sit non id,
|
126.1
|
quod superstitiose, sed id, quod physice dicitur, causa
|
|
aeterna rerum, cur et ea, quae praeterierunt, facta
|
|
sint et, quae instant, fiant et, quae sequuntur, futura
|
|
sint. Ita fit, ut et observatione notari possit, quae
|
5
|
res quamque causam plerumque consequatur, etiamsi
|
|
non semper (nam id quidem adfirmare difficile est),
|
|
easdemque causas veri simile est rerum futurarum
|
|
cerni ab iis, qui aut per furorem eas aut in quiete
|
|
videant.
|
10
|