A natura autem alia quaedam ratio est, quae do-
|
1.129.1
|
cet, quanta sit animi vis seiuncta a corporis sensibus,
|
|
quod maxime contingit aut dormientibus aut mente
|
|
permotis. Ut enim deorum animi sine oculis, sine
|
|
auribus, sine lingua sentiunt inter se, quid quisque
|
5
|
sentiat, (ex quo fit, ut homines, etiam cum taciti op-
|
|
tent quid aut voveant, non dubitent, quin di illud ex-
|
|
audiant) sic animi hominum, cum aut somno soluti
|
|
vacant corpore aut mente permoti per se ipsi liberi
|
|
incitati moventur, cernunt ea, quae permixti cum cor-
|
10
|
pore animi videre non possunt. Atque hanc quidem
|
130.1
|
rationem naturae difficile est fortasse traducere ad id
|
|
genus divinationis, quod ex arte profectum dicimus,
|
|
sed tamen id quoque rimatur, quantum potest, Posi-
|
|
donius. Esse censet in natura signa quaedam rerum
|
5
|
futurarum. Etenim Ceos accepimus ortum Caniculae
|
|
diligenter quotannis solere servare coniecturamque ca-
|
|
pere, ut scribit Ponticus Heraclides, salubrisne an pe-
|
|
stilens annus futurus sit. Nam si obscurior <et> quasi
|
|
caliginosa stella extiterit, pingue et concretum esse
|
10
|
caelum, ut eius adspiratio gravis et pestilens futura
|
|
sit; sin inlustris et perlucida stella apparuerit, signi-
|
|
ficari caelum esse tenue purumque et propterea sa-
|
|
lubre. Democritus autem censet sapienter instituisse
|
131.1
|
veteres, ut hostiarum immolatarum inspicerentur exta;
|
|
quorum ex habitu atque ex colore tum salubritatis,
|
|
tum pestilentiae signa percipi, non numquam etiam,
|
|
quae sit vel sterilitas agrorum vel fertilitas futura.
|
5
|
Quae si a natura profecta observatio atque usus agno-
|
|
vit, multa adferre potuit dies, quae animadvertendo
|
|
notarentur, ut ille Pacuvianus, qui in Chryse physicus
|
|
inducitur, minime naturam rerum cognosse videatur:
|
|
. . . nam isti quí linguam avium intéllegunt
|
10
|
Plusque éx alieno iécore sapiunt quam éx suo,
|
|
Magis aúdiendum quam aúscultandum cénseo.
|
|
Cur? quaeso, cum ipse paucis interpositis versibus di-
|
|
cas satis luculente:
|
|
Quídquid est hoc, ómnia animat, fórmat, alit, augét, creat,
|
15
|
Sépelit recipitque ín sese omnia ómniumque idémst pater,
|
|
Índidemque eadem aéque oriuntur de íntegro atque eodem óccidunt.
|
|
Quid est igitur, cur, cum domus sit omnium una, ea-
|
|
que communis, cumque animi hominum semper fuerint
|
|
futurique sint, cur ii, quid ex quoque eveniat, et quid
|
20
|
quamque rem significet, perspicere non possint? Haec
|
|
habui, inquit, de divinatione quae dicerem.
|
|