LIBER SECUNDUS.
  Quaerenti mihi multumque et diu cogitanti, quanam 2.1.1
re possem prodesse quam plurimis, ne quando inter-
mitterem consulere rei publicae, nulla maior occurre-
bat, quam si optimarum artium vias traderem meis
civibus; quod conpluribus iam libris me arbitror con- 5
secutum. Nam et cohortati sumus, ut maxime po-
tuimus, ad philosophiae studium eo libro, qui est
inscriptus Hortensius, et, quod genus philosophandi
minime adrogans maximeque et constans et elegans
arbitraremur, quattuor Academicis libris ostendimus. 10
Cumque fundamentum esset philosophiae positum in 2.1
finibus bonorum et malorum, perpurgatus est is locus
a nobis quinque libris, ut, quid a quoque, et quid
contra quemque philosophum diceretur, intellegi pos-
set. Totidem subsecuti libri Tusculanarum disputatio- 5
num res ad beate vivendum maxime necessarias ape-
ruerunt. Primus enim est de contemnenda morte,
secundus de tolerando dolore, de aegritudine lenienda
tertius, quartus de reliquis animi perturbationibus,
quintus eum locum conplexus est, qui totam philoso- 10
phiam maxime inlustrat; docet enim ad beate viven-
dum virtutem se ipsa esse contentam. Quibus rebus 3.1
editis tres libri perfecti sunt de natura deorum, in
quibus omnis eius loci quaestio continetur. Quae ut
plane esset cumulateque perfecta, de divinatione in-
gressi sumus his libris scribere; quibus, ut est in 5
animo, de fato si adiunxerimus, erit abunde satis fac-
tum toti huic quaestioni. Atque his libris adnume-
randi sunt sex de re publica, quos tum scripsimus,
cum gubernacula rei publicae tenebamus. Magnus
locus philosophiaeque proprius a Platone, Aristotele, 10
Theophrasto totaque Peripateticorum familia tracta-
tus uberrime. Nam quid ego de Consolatione dicam?
quae mihi quidem ipsi sane aliquantum medetur, ce-
teris item multum illam profuturam puto. Interiectus
est etiam nuper liber is, quem ad nostrum Atticum 15
de senectute misimus; in primisque, quoniam philo-
sophia vir bonus efficitur et fortis, Cato noster in
horum librorum numero ponendus est. Cumque Ari- 4.1
stoteles itemque Theophrastus, excellentes viri cum
subtilitate, tum copia, cum philosophia dicendi etiam
praecepta coniunxerint, nostri quoque oratorii libri in
eundem librorum numerum referendi videntur. Ita tres 5
erunt de oratore, quartus Brutus, quintus orator.