De illis vero rebus, quae in philosophia versan- 2.10.10
tur, num quid est, quod quisquam divinorum aut re-
spondere soleat aut consuli, quid bonum sit, quid
malum, quid neutrum? sunt enim haec propria philo-
sophorum. Quid? de officio num quis haruspicem con- 11.1
sulit, quem ad modum sit cum parentibus, cum fra-
tribus, cum amicis vivendum? quem ad modum uten-
dum pecunia, quem ad modum honore, quem ad mo-
dum imperio? Ad sapientes haec, non ad divinos 5
referri solent. Quid? quae a dialecticis aut a physicis
tractantur, num quid eorum divinari potest? unusne
mundus sit an plures, quae sint initia rerum, ex qui-
bus nascuntur omnia: physicorum est ista prudentia.
Quo modo autem mentientem, quem ψευδόμενον vo- 10
cant, dissolvas aut quem ad modum soriti resistas
(quem, si necesse sit, Latino verbo liceat acervalem
appellare; sed nihil opus est; ut enim ipsa philoso-
phia et multa verba Graecorum, sic sorites satis
Latino sermone tritus est): ergo haec quoque dialec- 15
tici dicent, non divini. Quid? cum quaeritur, qui sit
optimus rei publicae status, quae leges, qui mores
aut utiles aut inutiles, haruspicesne ex Etruria arces-
sentur, an principes statuent et delecti viri periti rerum
civilium? Quodsi nec earum rerum, quae subiectae sen- 12.1
sibus sunt, ulla divinatio est nec earum, quae artibus
continentur, nec earum, quae in philosophia disseruntur,
nec earum, quae in re publica versantur, quarum rerum
sit, nihil prorsus intellego; nam aut omnium debet 5
esse, aut aliqua ei materia danda est, in qua versari
possit. Sed nec omnium divinatio est, ut ratio docuit,
nec locus nec materia invenitur, cui divinationem prae-
ficere possimus. Vide igitur, ne nulla sit divinatio. Est
quidam Graecus vulgaris in hanc sententiam versus: 10
    Bene quí coniciet, vátem hunc perhibebo óptumum.
Num igitur aut, quae tempestas inpendeat, vates me-
lius coniciet quam gubernator aut morbi naturam
acutius quam medicus aut belli administrationem pru-
dentius quam inperator coniectura adsequetur? 15