Sed quoniam de extis et de fulgoribus satis est
|
2.49.7
|
disputatum, ostenta restant, ut tota haruspicina sit
|
|
pertractata. Mulae partus prolatus est a te. Res mi-
|
|
rabilis, propterea quia non saepe fit; sed si fieri non
|
10
|
potuisset, facta non esset. Atque hoc contra omnia
|
|
ostenta valeat, numquam, quod fieri non potuerit, esse
|
|
factum; sin potuerit, non esse mirandum. Causarum
|
|
enim ignoratio in re nova mirationem facit; eadem
|
|
ignoratio si in rebus usitatis est, non miramur. Nam
|
15
|
qui mulam peperisse miratur, is, quo modo equa pa-
|
|
riat, aut omnino quae natura partum animantis faciat,
|
|
ignorat. Sed quod crebro videt, non miratur, etiamsi,
|
|
cur fiat, nescit; quod ante non vidit, id si evenit,
|
|
ostentum esse censet. Utrum igitur cum concepit
|
20
|
mula an cum peperit, ostentum est? conceptio contra
|
50.1
|
naturam fortasse, sed partus prope necessarius.
|
|
Sed quid plura? ortum videamus haruspicinae; sic
|
|
facillume, quid habeat auctoritatis, iudicabimus. Tages
|
|
quidam dicitur in agro Tarquiniensi, cum terra ara-
|
5
|
retur et sulcus altius esset impressus, extitisse repente
|
|
et eum adfatus esse, qui arabat. Is autem Tages, ut
|
|
in libris est Etruscorum, puerili specie dicitur visus,
|
|
sed senili fuisse prudentia. Eius adspectu cum obsti-
|
|
puisset bubulcus clamoremque maiorem cum admira-
|
10
|
tione edidisset, concursum esse factum, totamque brevi
|
|
tempore in eum locum Etruriam convenisse; tum illum
|
|
plura locutum multis audientibus, qui omnia verba
|
|
eius exceperint litterisque mandarint; omnem autem
|
|
orationem fuisse eam, qua haruspicinae disciplina con-
|
15
|
tineretur; eam postea crevisse rebus novis cognoscen-
|
|
dis et ad eadem illa principia referendis. Haec acce-
|
|
pimus ab ipsis, haec scripta conservant, hunc fontem
|
|
habent disciplinae. Num ergo opus est ad haec re-
|
51.1
|
fellenda Carneade? num Epicuro? estne quisquam ita
|
|
desipiens, qui credat exaratum esse, deum dicam an
|
|
hominem? Si deum, cur se contra naturam in terram
|
|
abdiderat, ut patefactus aratro lucem aspiceret? quid?
|
5
|
idem nonne poterat deus hominibus disciplinam su-
|
|
periore e loco tradere? Si autem homo ille Tages
|
|
fuit, quonam modo potuit terra oppressus vivere?
|
|
unde porro illa potuit, quae docebat alios, ipse didi-
|
|
cisse? Sed ego insipientior quam illi ipsi, qui ista
|
10
|
credunt, qui quidem contra eos tam diu disputem.
|
|