Sanguine pluisse senatui nuntiatum est, Atratum
|
2.58.1
|
etiam fluvium fluxisse sanguine, deorum sudasse simu-
|
|
lacra. Num censes his nuntiis Thalen aut Anaxago-
|
|
ran aut quemquam physicum crediturum fuisse? nec
|
|
enim sanguis nec sudor nisi e corpore. Sed et decolo-
|
5
|
ratio quaedam ex aliqua contagione terrena maxume
|
|
potest sanguini similis esse, et umor adlapsus extrin-
|
|
secus, ut in tectoriis videmus austro, sudorem videtur
|
|
imitari. Atque haec in bello plura et maiora viden-
|
|
tur timentibus, eadem non tam animadvertuntur in
|
10
|
pace; accedit illud etiam, quod in metu et periculo
|
|
cum creduntur facilius, tum finguntur inpunius. Nos
|
59.1
|
autem ita leves atque inconsiderati sumus, ut, si mu-
|
|
res corroserint aliquid, quorum est opus hoc unum,
|
|
monstrum putemus? Ante vero Marsicum bellum quod
|
|
clipeos Lanuvii, ut a te dictum est, mures rosissent,
|
5
|
maxumum id portentum haruspices esse dixerunt; quasi
|
|
vero quicquam intersit, mures diem noctem aliquid
|
|
rodentes scuta an cribra corroserint! Nam si ista se-
|
|
quimur, quod Platonis Politian nuper apud me mures
|
|
corroserunt, de re publica debui pertimescere, aut, si
|
10
|
Epicuri de voluptate liber rosus esset, putarem anno-
|
|
nam in macello cariorem fore.
|
|
An vero illa nos terrent, si quando aliqua porten-
|
60.1
|
tosa aut ex pecude aut ex homine nata dicuntur?
|
|
quorum omnium, ne sim longior, una ratio est. Quic-
|
|
quid enim oritur, qualecumque est, causam habeat a
|
|
natura necesse est, ut, etiamsi praeter consuetudinem
|
5
|
extiterit, praeter naturam tamen non possit existere.
|
|
Causam igitur investigato in re nova atque admira-
|
|
bili, si poteris; si nullam reperies, illud tamen ex-
|
|
ploratum habeto, nihil fieri potuisse sine causa, eum-
|
|
que terrorem, quem tibi rei novitas attulerit, naturae
|
10
|
ratione depellito. Ita te nec terrae fremitus nec caeli
|
|
discessus nec lapideus aut sanguineus imber nec tra-
|
|
iectio stellae nec faces visae terrebunt. Quorum om-
|
61.1
|
nium causas si a Chrysippo quaeram, ipse ille divi-
|
|
nationis auctor numquam illa dicet facta fortuito
|
|
naturalemque rationem omnium reddet; nihil enim
|
|
fieri sine causa potest; nec quicquam fit, quod fieri
|
5
|
non potest; nec, si id factum est, quod potuit fieri,
|
|
portentum debet videri; nulla igitur portenta sunt.
|
|
Nam si, quod raro fit, id portentum putandum est,
|
|
sapientem esse portentum est; saepius enim mulam
|
|
peperisse arbitror quam sapientem fuisse. Illa igitur
|
10
|
ratio concluditur: nec id, quod non potuerit fieri, fac-
|
|
tum umquam esse, nec, quod potuerit, id portentum
|
|
esse; ita omnino nullum esse portentum. Quod etiam
|
62.1
|
coniector quidam et interpres portentorum non in-
|
|
scite respondisse dicitur ei, qui quondam ad eum ret-
|
|
tulisset quasi ostentum, quod anguis domi vectem
|
|
circumiectus fuisset: 'Tum esset', inquit, 'osten-
|
5
|
tum, si anguem vectis circumplicavisset.' Hoc
|
|
ille responso satis aperte declaravit nihil habendum
|
|
esse, quod fieri posset, ostentum.
|
|