At omnes reges, populi, nationes utuntur auspiciis. 2.81.1
Quasi vero quicquam sit tam valde quam nihil sapere
vulgare, aut quasi tibi ipsi in iudicando placeat mul-
titudo! Quotus quisque est, qui voluptatem neget esse
bonum? plerique etiam summum bonum dicunt. Num 5
igitur eorum frequentia Stoici de sententia deterren-
tur? aut num plerisque in rebus sequitur eorum auc-
toritatem multitudo? Quid mirum igitur, si in au-
spiciis et in omni divinatione inbecilli animi super-
stitiosa ista concipiant, verum dispicere non possint? 10
Quae autem est inter augures conveniens et coniuncta 82.1
constantia? Ad nostri augurii consuetudinem dixit
Ennius:
    Tum tonuit laevum bene tempestate serena.
At Homericus Aiax apud Achillem querens de fero- 5
citate Troianorum nescio quid hoc modo nuntiat:
    Prospera Iuppiter his dextris fulgoribus edit.
Ita nobis sinistra videntur, Graiis et barbaris dextra me-
liora. Quamquam haud ignoro, quae bona sint, sinistra
nos dicere, etiamsi dextra sint; sed certe nostri sini- 10
strum nominaverunt externique dextrum, quia plerum-
que id melius videbatur. Haec quanta dissensio est! 83.1
Quid? quod aliis avibus utuntur, aliis signis, aliter
observant, alia respondent, non necesse est fateri
partim horum errore susceptum esse, partim super-
stitione, multa fallendo? 5
  Atque his superstitionibus non dubitasti etiam omina
adiungere. Aemilia Paulo Persam perisse, quod pater
omen accepit; Caecilia se sororis filiae sedes suas
tradere. Iam illa: Favete linguis et praeroga-
tivam, omen comitiorum. Hoc est ipsum esse con- 10
tra se copiosum et disertum. Quando enim ista ob-
servans quieto et libero animo esse poteris, ut ad rem
gerendam non superstitionem habeas, sed rationem
ducem? Itane? si quis aliquid ex sua re atque ex
suo sermone dixerit et eius verbum aliquod apte ce- 15
ciderit ad id, quod ages aut cogitabis, ea res tibi aut
timorem adferet aut alacritatem? Cum M. Crassus 84.1
exercitum Brundisii inponeret, quidam in portu caricas
Cauno advectas vendens Cauneas clamitabat. Dica-
mus, si placet, monitum ab eo Crassum, caveret ne
iret; non fuisse periturum, si omini paruisset. Quae 5
si suscipiamus, pedis offensio nobis et abruptio corri-
giae et sternumenta erunt observanda.