| Videsne Epicurum, quem hebetem et rudem dicere | 2.103.6 |
| solent Stoici, quem ad modum, quod in natura rerum | |
| omne esse dicimus, id infinitum esse concluserit? | |
| 'Quod finitum est', inquit, 'habet extremum.' | |
| Quis hoc non dederit? 'Quod autem habet extre- | 10 |
| mum, id cernitur ex alio extrinsecus.' Hoc quo- | |
| que est concedendum. 'At, quod omne est, id non | |
| cernitur ex alio extrinsecus.' Ne hoc quidem | |
| negari potest. 'Nihil igitur cum habeat extre- | |
| mum, infinitum sit necesse est.' Videsne, ut | 104.1 |
| ad rem dubiam <a> concessis rebus pervenerit? Hoc vos | |
| dialectici non facitis, nec solum ea non sumitis ad | |
| concludendum, quae ab omnibus concedantur, sed ea | |
| sumitis, quibus concessis nihilo magis efficiatur, quod | 5 |
| velitis. Primum enim hoc sumitis: 'Si sunt di, be- | |
| nefici in homines sunt.' Quis hoc vobis dabit? | |
| Epicurusne? qui negat quicquam deos nec alieni cu- | |
| rare nec sui; an noster Ennius? qui magno plausu | |
| loquitur adsentiente populo: | 10 |
| Égo deum genus ésse semper díxi et dicam caélitum, | |
| Séd eos non curáre opinor, quíd agat humanúm genus. | |
| Et quidem, cur sic opinetur, rationem subicit; sed | |
| nihil est necesse dicere, quae sequuntur; tantum sat | |
| est intellegi, id sumere istos pro certo, quod dubium | 15 |
| controversumque sit. Sequitur porro, nihil deos | 105.1 |
| ignorare, quod omnia sint ab iis constituta. | |
| Hic vero quanta pugna est doctissumorum hominum | |
| negantium esse haec a dis inmortalibus constituta! | |
| At nostra interest scire ea, quae eventura sunt. Ma- | 5 |
| gnus Dicaearchi liber est nescire ea melius esse quam | |
| scire. Negant id esse alienum maiestate deorum. | |
| Scilicet casas omnium introspicere, ut videant, quid | |
| cuique conducat. 'Neque non possunt futura | 106.1 |
| praenoscere.' Negant posse ii, quibus non placet | |
| esse certum, quid futurum sit. Videsne igitur, quae | |
| dubia sint, ea sumi pro certis atque concessis? Deinde | |
| contorquent et ita concludunt: 'Non igitur et sunt | 5 |
| di nec significant futura'; id enim iam perfectum | |
| arbitrantur. Deinde adsumunt: 'Sunt autem di', | |
| quod ipsum non ab omnibus conceditur. 'Signifi- | |
| cant ergo.' Ne id quidem sequitur; possunt enim | |
| non significare et tamen esse di. 'Nec, si signifi- | 10 |
| cant, non dant vias aliquas ad scientiam si- | |
| gnificationis.' At id quoque potest, ut non dent | |
| homini, ipsi habeant; cur enim Tuscis potius quam | |
| Romanis darent? 'Nec, si dant vias, nulla est | |
| divinatio.' Fac dare deos, quod absurdum est; quid | 15 |
| refert, si accipere non possumus? Extremum <est>: 'Est | |
| igitur divinatio.' Sit extremum, effectum tamen | |
| non est; ex falsis enim, ut ab ipsis didicimus, verum | |
| effici non potest. Iacet igitur tota conclusio. |