Sed iam ad te venio,
|
2.115.1
|
Ó sancte Apollo, qui úmbilicum cértum terrarum óbsides,
|
|
Únde superstitiósa primum saéva evasit vóx fera.
|
|
Tuis enim oraculis Chrysippus totum volumen inplevit
|
|
partim falsis, ut ego opinor, partim casu veris, ut fit
|
5
|
in omni oratione saepissime, partim flexiloquis et ob-
|
|
scuris, ut interpres egeat interprete et sors ipsa ad
|
|
sortes referenda sit, partim ambiguis, et quae ad dia-
|
|
lecticum deferendae sint. Nam cum illa sors edita est
|
|
opulentissumo regi Asiae:
|
10
|
Croesus Halyn penetrans magnam pervertet opum vim,
|
|
hostium vim se perversurum putavit, pervertit autem
|
|
suam. Utrum igitur eorum accidisset, verum oraclum
|
116.1
|
fuisset. Cur autem hoc credam umquam editum
|
|
Croeso? aut Herodotum cur veraciorem ducam Ennio?
|
|
Num minus ille potuit de Croeso quam de Pyrrho
|
|
fingere Ennius? Quis enim est, qui credat Apollinis
|
5
|
ex oraculo Pyrrho esse responsum:
|
|
Aio te, Aeacida, Romanos vincere posse?
|
|
Primum Latine Apollo numquam locutus est; deinde
|
|
ista sors inaudita Graecis est; praeterea Pyrrhi tem-
|
|
poribus iam Apollo versus facere desierat; postremo,
|
10
|
quamquam semper fuit, ut apud Ennium est,
|
|
stolidum genus Aeacidarum,
|
|
Bellipotentes sunt magis quam sapientipotentes,
|
|
tamen hanc amphiboliam versus intellegere potuisset,
|
|
'vincere te Romanos' nihilo magis in se quam in
|
15
|
Romanos valere; nam illa amphibolia, quae Croesum
|
|
decepit, vel Chrysippum potuisset fallere, haec vero
|
|
ne Epicurum quidem. Sed, quod caput est, cur isto
|
117.1
|
modo iam oracla Delphis non eduntur non modo
|
|
nostra aetate, sed iam diu, iam ut nihil possit esse
|
|
contemptius? Hoc loco cum urguentur, evanuisse aiunt
|
|
vetustate vim loci eius, unde anhelitus ille terrae fieret,
|
5
|
quo Pythia mente incitata oracla ederet. De vino aut sal-
|
|
samento putes loqui, quae evanescunt vetustate; de vi
|
|
loci agitur, neque solum naturali, sed etiam divina; quae
|
|
quo tandem modo evanuit? Vetustate, inquies. Quae
|
|
vetustas est, quae vim divinam conficere possit? quid
|
10
|
tam divinum autem quam adflatus e terra mentem ita
|
|
movens, ut eam providam rerum futurarum efficiat? ut
|
|
ea non modo cernat multo ante, sed etiam numero ver-
|
|
suque pronuntiet. Quando ista vis autem evanuit? an
|
|
postquam homines minus creduli esse coeperunt? De-
|
118.1
|
mosthenes quidem, qui abhinc annos prope trecentos
|
|
fuit, iam tum φιλιππίζειν Pythiam dicebat, id est
|
|
quasi cum Philippo facere. Hoc autem eo spectabat,
|
|
ut eam a Philippo corruptam diceret; <ex> quo licet ex-
|
5
|
istumare in aliis quoque oraculis Delphicis aliquid
|
|
non sinceri fuisse. Sed nescio quo modo isti philo-
|
|
sophi superstitiosi et paene fanatici quidvis malle vi-
|
|
dentur quam se non ineptos. Evanuisse mavultis et
|
|
extinctum esse id, quod si umquam fuisset, certe ae-
|
10
|
ternum esset, quam ea, quae non sunt credenda, non
|
|
credere.
|
|