Sed propiora videamus. Cuiusnam modi est Su- 1.43.6
perbi Tarquinii somnium, de quo in Bruto Accii loqui-
tur ipse?
    Quoniám quieti córpus nocturno ínpetu 44.1
    Dedí sopore plácans artus lánguidos,
    Visúst in somnis pástor ad me appéllere
    Pecús lanigerum exímia puchritúdine;
    Duós consanguineos árietes inde éligi 5
    Praeclárioremque álterum immoláre me;
    Deinde eíus germanum córnibus conítier,
    In me árietare, eoque íctu me ad casúm dari;
    Exín prostratum térra, graviter saúcium,
    Resupínum in caelo cóntueri máximum ac 10
    Mirifícum facinus: déxtrorsum orbem flámmeum
    Radiátum solis líquier cursú novo.
Eius igitur somnii a coniectoribus quae sit interpre- 45.1
tatio facta, videamus:
    Réx, quae in vita usúrpant homines, cógitant, curánt, vident,
    Quaéque agunt vigilántes agitantque, éa, cui in somno áccidunt,
    Mínus mirandum est; dí rem tantam haud témere inproviso ófferunt. 5
    Próin vide ne, quém tu esse hebetem députes aeque ác pecus,
    Ís sapientiá munitum péctus egregié gerat
    Téque regno expéllat; nam id, quod dé sole ostentúmst tibi,
    Pópulo commutátionem rérum portendít fore
    Pérpropinquam. Haec béne verruncent pópulo. Nam quod ad déxteram 10
    Cépit cursum ab laéva signum praépotens, pulchérrume
    Aúguratum est rém Romanam públicam summám fore.
Age nunc ad externa redeamus. Matrem Phalaridis 46.1
scribit Ponticus Heraclides, doctus vir, auditor et dis-
cipulus Platonis, visam esse videre in somnis simu-
lacra deorum, quae ipsa domi consecravisset; ex iis
Mercurium e patera, quam dextera manu teneret, san- 5
guinem visum esse fundere; qui cum terram attigis-
set, refervescere videretur sic, ut tota domus sanguine
redundaret. Quod matris somnium inmanis filii cru-
delitas conprobavit. Quid ego, quae magi Cyro illi
principi interpretati sint, ex Dinonis Persicis profe- 10
ram? Nam cum dormienti ei sol ad pedes visus esset,
ter eum scribit frustra adpetivisse manibus, cum se
convolvens sol elaberetur et abiret; ei magos dixisse,
quod genus sapientium et doctorum habebatur in Per-
sis, ex triplici adpetitione solis triginta annos Cyrum 15
regnaturum esse portendi. Quod ita contigit; nam
ad septuagesimum pervenit, cum quadraginta natus
annos regnare coepisset. Est profecto quiddam etiam 47.1
in barbaris gentibus praesentiens atque divinans, si-
quidem ad mortem proficiscens Callanus Indus, cum
inscenderet in rogum ardentem, 'O praeclarum dis-
cessum', inquit, 'e vita, cum, ut Herculi conti- 5
git, mortali corpore cremato in lucem animus
excesserit!' Cumque Alexander eum rogaret, si quid
vellet, ut diceret, 'Optime', inquit; 'propediem te
videbo'. Quod ita contigit; nam Babylone paucis
post diebus Alexander est mortuus. Discedo parumper 10
a somniis, ad quae mox revertar. Qua nocte templum
Ephesiae Dianae deflagravit, eadem constat ex Olym-
piade natum esse Alexandrum, atque, ubi lucere coe-
pisset, clamitasse magos pestem ac perniciem Asiae
proxuma nocte natam. Haec de Indis et magis. Re- 48.1
deamus ad somnia. Hannibalem Coelius scribit, cum
columnam auream, quae esset in fano Iunonis Laci-
niae, auferre vellet dubitaretque, utrum ea solida esset
an extrinsecus inaurata, perterebravisse, cumque so- 5
lidam invenisset, statuisse tollere; ei secundum quietem
visam esse Iunonem praedicere, ne id faceret, minari-
que, si fecisset, se curaturam, ut eum quoque ocu-
lum, quo bene videret, amitteret, idque ab homine
acuto non esse neglectum; itaque ex eo auro, quod 10
exterebratum esset, buculam curasse faciendam et eam
in summa columna conlocavisse. Hoc item in Sileni, 49.1
quem Coelius sequitur, Graeca historia est (is autem
diligentissume res Hannibalis persecutus est): Hanni-
balem, cum cepisset Saguntum, visum esse in somnis
a Iove in deorum concilium vocari; quo cum venisset, 5
Iovem imperavisse, ut Italiae bellum inferret, ducemque
ei unum e concilio datum, quo illum utentem cum
exercitu progredi coepisse; tum ei ducem illum prae-
cepisse, ne respiceret; illum autem id diutius facere
non potuisse elatumque cupiditate respexisse; tum 10
visam beluam vastam et immanem circumplicatam
serpentibus, quacumque incederet, omnia arbusta, vir-
gulta, tecta pervertere, et eum admiratum quaesisse
de deo, quodnam illud esset tale monstrum; et deum
respondisse vastitatem esse Italiae praecepisseque, ut 15
pergeret protinus, quid retro atque a tergo fieret, ne
laboraret. Apud Agathoclem scriptum in historia est 50.1
Hamilcarem Karthaginiensem, cum oppugnaret Syra-
cusas, visum esse audire vocem, se postridie cenatu-
rum Syracusis; cum autem is dies inluxisset, magnam
seditionem in castris eius inter Poenos et Siculos mi- 5
lites esse factam; quod cum sensissent Syracusani,
inproviso eos in castra inrupisse, Hamilcaremque ab
iis vivum esse sublatum. Ita res somnium conpro-
bavit. Plena exemplorum est historia, tum referta
vita communis. At vero P. Decius ille Q. F., qui pri- 51.1
mus e Deciis consul fuit, cum esset tribunus militum
M. Valerio A. Cornelio consulibus a Samnitibusque
premeretur noster exercitus, cum pericula proeliorum
iniret audacius monereturque, ut cautior esset, dixit, 5
quod extat in annalibus, <se> sibi in somnis visum esse,
cum in mediis hostibus versaretur, occidere cum ma-
xuma gloria. Et tum quidem incolumis exercitum
obsidione liberavit; post triennium autem, cum consul
esset, devovit se et in aciem Latinorum inrupit ar- 10
matus. Quo eius facto superati sunt et deleti Latini.
Cuius mors ita gloriosa fuit, ut eandem concupisceret
filius. Sed veniamus nunc, si placet, ad somnia phi- 52.1
losophorum.