Placet igitur, quoniam omnis disputatio de officio
|
1.7.1
|
futura est, ante definire, quid sit officium, quod a
|
|
Panaetio praetermissum esse miror. Omnis enim, quae
|
|
a ratione suscipitur de aliqua re institutio, debet a de-
|
|
finitione proficisci, ut intellegatur, quid sit id de quo
|
5
|
disputetur.
|
|
Omnis de officio duplex est quaestio. Unum genus
|
|
est, quod pertinet ad finem bonorum, alterum, quod
|
|
positum est in praeceptis, quibus in omnes partes usus
|
|
vitae conformari possit. Superioris generis huiusmodi
|
10
|
sunt exempla, omniane officia perfecta sint, num quod
|
|
officium aliud alio maius sit et quae sunt generis
|
|
eiusdem.
|
|
Quorum autem officiorum praecepta traduntur, ea
|
|
quamquam pertinent ad finem bonorum, tamen minus
|
15
|
id apparet, quia magis ad institutionem vitae com-
|
|
munis spectare videntur; de quibus est nobis his li-
|
|
bris explicandum.
|
|
Atque etiam alia divisio est officii. Nam et medium
|
8.1
|
quoddam officium dicitur et perfectum. Perfectum of-
|
|
ficium rectum, opinor, vocemus, quoniam Graeci κατ-
|
|
όρθωμα, hoc autem commune officium vocant. Atque
|
|
ea sic definiunt, ut rectum quod sit, id officium per-
|
5
|
fectum esse definiant; medium autem officium id esse
|
|
dicunt, quod cur factum sit, ratio probabilis reddi pos-
|
|
sit. Triplex igitur est, ut Panaetio videtur, consilii
|
9.1
|
capiendi deliberatio. Nam aut honestumne factu sit
|
|
an turpe dubitant id, quod in deliberationem cadit;
|
|
in quo considerando saepe animi in contrarias senten-
|
|
tias distrahuntur. Tum autem aut anquirunt aut con-
|
5
|
sultant ad vitae commoditatem iucunditatemque, ad
|
|
facultates rerum atque copias, ad opes, ad potentiam,
|
|
quibus et se possint iuvare et suos, conducat id necne,
|
|
de quo deliberant; quae deliberatio omnis in rationem
|
|
utilitatis cadit. Tertium dubitandi genus est, cum pu-
|
10
|
gnare videtur cum honesto id, quod videtur esse utile.
|
|
Cum enim utilitas ad se rapere, honestas contra revo-
|
|
care ad se videtur, fit ut distrahatur in deliberando
|
|
animus afferatque ancipitem curam cogitandi. Hac di-
|
10.1
|
visione, cum praeterire aliquid maximum vitium in
|
|
dividendo sit, duo praetermissa sunt. Nec enim solum,
|
|
utrum honestum an turpe sit, deliberari solet, sed
|
|
etiam duobus propositis honestis utrum honestius,
|
5
|
itemque duobus propositis utilibus utrum utilius. Ita
|
|
quam ille triplicem putavit esse rationem in quinque
|
|
partes distribui debere reperitur. Primum igitur est
|
|
de honesto, sed dupliciter, tum pari ratione de utili,
|
|
post de comparatione eorum disserendum. Principio
|
11.1
|
generi animantium omni est a natura tributum, ut se,
|
|
vitam corpusque tueatur, declinet ea, quae nocitura
|
|
videantur, omniaque, quae sint ad vivendum neces-
|
|
saria anquirat et paret, ut pastum, ut latibula, ut alia
|
5
|
generis eiusdem.
|
|