Omnino fortis animus et magnus duabus rebus ma- 1.66.1
xime cernitur, quarum una in rerum externarum de-
spicientia ponitur, cum persuasum sit nihil hominem
nisi quod honestum decorumque sit aut admirari aut
optare aut expetere oportere, nullique neque homini 5
neque perturbationi animi nec fortunae succumbere.
Altera est res, ut cum ita sis affectus animo, ut supra
dixi, res geras magnas illas quidem et maxime utiles,
sed ut vehementer arduas plenasque laborum et peri-
culorum cum vitae, tum multarum rerum, quae ad vi- 10
tam pertinent. Harum rerum duarum splendor omnis, 67.1
amplitudo, addo etiam utilitatem, in posteriore est,
causa autem et ratio efficiens magnos viros in priore.
In eo est enim illud, quod excellentes animos et hu-
mana contemnentes facit. Id autem ipsum cernitur in 5
duobus, si et solum id, quod honestum sit, bonum iu-
dices et ab omni animi perturbatione liber sis. Nam et
ea, quae eximia plerisque et praeclara videntur, parva
ducere eaque ratione stabili firmaque contemnere for-
tis animi magnique ducendum est, et ea, quae videntur 10
acerba, quae multa et varia in hominum vita fortuna-
que versantur, ita ferre, ut nihil a statu naturae dis-
cedas, nihil a dignitate sapientis. robusti animi est
magnaeque constantiae. Non est autem consentaneum, 68.1
qui metu non frangatur, eum frangi cupiditate, nec qui
invictum se a labore praestiterit, vinci a voluptate.
Quam ob rem et haec videnda et pecuniae fugienda
cupiditas; nihil enim est tam angusti animi tamque 5
parvi quam amare divitias, nihil honestius magni-
ficentiusque quam pecuniam contemnere, si non ha-
beas, si habeas, ad beneficentiam liberalitatemque con-
ferre. Cavenda etiam est gloriae cupiditas, ut supra
dixi; eripit enim libertatem, pro qua magnanimis vi- 10
ris omnis debet esse contentio. Nec vero imperia ex-
petenda ac potius aut non accipienda interdum aut
deponenda non numquam. Vacandum autem omni est 69.1
animi perturbatione, cum cupiditate et metu, tum
etiam aegritudine [et voluptate] animi et iracundia, ut
tranquillitas animi et securitas adsit, quae affert cum
constantiam tum etiam dignitatem. 5