Admodum autem tenenda sunt sua cuique, non vi-
|
1.110.1
|
tiosa, sed tamen propria, quo facilius, decorum illud,
|
|
quod quaerimus, retineatur. Sic enim est faciendum,
|
|
ut contra universam naturam nihil contendamus, ea
|
|
tamen conservata propriam nostram sequamur, ut
|
5
|
etiamsi sint alia graviora atque meliora, tamen nos
|
|
studia nostra nostrae naturae regula metiamur; neque
|
|
enim attinet naturae repugnare nec quicquam sequi,
|
|
quod assequi non queas. ex quo magis emergit quale
|
|
sit decorum illud, ideo quia nihil decet invita Minerva,
|
10
|
ut aiunt, id est adversante et repugnante natura. Om-
|
111.1
|
nino si quicquam est decorum, nihil est profecto ma-
|
|
gis quam aequabilitas universae vitae, tum singula-
|
|
rum actionum, quam conservare non possis, si alio-
|
|
rum naturam imitans, omittas tuam. Ut enim sermone
|
5
|
eo debemus uti, qui notus est nobis, ne ut quidam
|
|
Graeca verba inculcantes iure optimo rideamur, sic
|
|
in actiones omnemque vitam nullam discrepantiam
|
|
conferre debemus. Atque haec differentia naturarum
|
112.1
|
tantam habet vim, ut non numquam mortem sibi ipse
|
|
consciscere alius debeat, alius in eadem causa non
|
|
debeat. Num enim alia in causa M. Cato fuit, alia
|
|
ceteri, qui se in Africa Caesari tradiderunt? atqui ce-
|
5
|
teris forsitan vitio datum esset, si se interemissent,
|
|
propterea quod lenior eorum vita et mores fuerant
|
|
faciliores; Catoni cum incredibilem tribuisset natura
|
|
gravitatem, eamque ipse perpetua constantia robora-
|
|
visset semperque in proposito susceptoque consilio
|
10
|
permansisset, moriendum potius quam tyranni vultus
|
|
aspiciendus fuit. Quam multa passus est Ulixes in
|
113.1
|
illo errore diuturno, cum et mulieribus, si Circe et
|
|
Calypso mulieres appellandae sunt, inserviret et in
|
|
omni sermone omnibus affabilem [et iocundum] esse
|
|
se vellet. domi vero etiam contumelias servorum an-
|
5
|
cillarumque pertulit, ut ad id aliquando, quod cupie-
|
|
bat, veniret. At Aiax, quo animo traditur, milies op-
|
|
petere mortem quam illa perpeti maluisset. Quae con-
|
|
templantes expendere oportebit, quid quisque habeat
|
|
sui, eaque moderari nec velle experiri, quam se aliena
|
10
|
deceant; id enim maxime quemque decet, quod est
|
|
cuiusque maxime <suum>. Suum quisque igitur no-
|
114.1
|
scat ingenium acremque se et bonorum et vitiorum
|
|
suorum iudicem praebeat, ne scaenici plus quam nos
|
|
videantur habere prudentiae. illi enim non optumas,
|
|
sed sibi accomodatissimas fabulas eligunt; qui voce
|
5
|
freti sunt, Epigonos Medumque, qui gestu Melanip-
|
|
pam, Clytemestram, semper Rupilius, quem ego me-
|
|
mini, Antiopam, non saepe Aesopus Aiacem. ergo hi-
|
|
strio hoc videbit in scena, non videbit sapiens vir in
|
|
vita? Ad quas igitur res aptissimi erimus, in iis po-
|
10
|
tissimum elaborabimus. sin aliquando necessitas nos
|
|
ad ea detruserit, quae nostri ingenii non erunt, omnis
|
|
adhibenda erit cura, meditatio, diligentia, ut ea, si
|
|
non decore, at quam minime indecore facere possi-
|
|
mus, nec tam est enitendum, ut bona, quae nobis data
|
15
|
non sint, sequamur, quam ut vitia fugiamus.
|
|