Nec verum est quod dicitur a quibusdam propter 1.158.1
necessitatem vitae, quod ea, quae natura desideraret,
consequi sine aliis atque efficere non possemus, id-
circo initam esse cum hominibus communitatem et
societatem; quodsi omnia nobis, quae ad victum cul- 5
tumque pertinent, quasi virgula divina, ut aiunt, sup-
peditarentur, tum optimo quisque ingenio negotiis
omnibus omissis totum se in cognitione et scientia
collocaret. Non est ita. Nam et solitudinem fugeret et
socium studii quaereret, tum docere, tum discere vellet, 10
tum audire, tum dicere. Ergo omne officium, quod ad
coniunctionem hominum et ad societatem tuendam va-
let, anteponendum est illi officio, quod cognitione
et scientia continetur. Illud forsitan quaerendum sit, 159.1
num haec communitas, quae maxime est apta naturae
ea sit etiam moderationi modestiaeque semper ante-
ponenda. non placet; sunt enim quaedam partim ita
foeda, partim ita flagitiosa, ut ea ne conservandae 5
quidem patriae causa sapiens facturus sit. Ea Posido-
nius collegit permulta, sed ita taetra quaedam, ita ob-
scena, ut dictu quoque videantur turpia. Haec igitur
non suscipiet rei publicae causa, ne res publica qui-
dem pro se suscipi volet. Sed haec commodius se res 10
habet, quod non potest accidere tempus, ut intersit
rei publicae quicquam illorum facere sapientem.
Quare hoc quidem effectum sit, in officiis deligendis 160.1
[hoc] genus officiorum excellere, quod teneatur homi-
num societate. Etenim cognitionem prudentiamque
sequetur considerata actio; ita fit, ut agere considerate
pluris sit quam cogitare prudenter. Atque haec qui- 5
dem hactenus. Patefactus enim locus est ipse, ut non
difficile sit in exquirendo officio quid cuique sit prae-
ponendum videre. In ipsa autem communitate sunt
gradus officiorum, ex quibus quid cuique praestet in-
tellegi possit, ut prima diis immortalibus, secunda 10
patriae, tertia parentibus, deinceps gradatim reliquis
debeantur. Quibus ex rebus breviter disputatis intel- 161.1
legi potest non solum id homines solere dubitare, ho-
nestumne an turpe sit, sed etiam duobus propositis
honestis utrum honestius sit. Hic locus a Panaetio est,
ut supra dixi, praetermissus. Sed iam ad reliqua per- 5
gamus.