Sed quoniam de eo genere beneficiorum dictum est,
|
2.72.1
|
quae ad singulos spectant, deinceps de iis, quae ad
|
|
universos quaeque ad rem publicam pertinent, dispu-
|
|
tandum est. Eorum autem ipsorum partim eius modi
|
|
sunt, ut ad universos cives pertineant, partim, singu-
|
5
|
los ut attingant, quae sunt etiam gratiora. Danda
|
|
opera est omnino, si possit, utrisque, nec minus, ut
|
|
etiam singulis consulatur, sed ita, ut ea res aut prosit
|
|
aut certe ne obsit rei publicae. C. Gracchi frumentaria
|
|
magna largitio, exhauriebat igitur aerarium; modica
|
10
|
M. Octavii et rei publicae tolerabilis et plebi neces-
|
|
saria, ergo et civibus et rei publicae salutaris. In pri-
|
73.1
|
mis autem videndum erit ei, qui rem publicam ad-
|
|
ministrabit, ut suum quisque teneat neque de bonis
|
|
privatorum publice deminutio fiat. Perniciose enim
|
|
Philippus in tribunatu, cum legem agrariam ferret,
|
5
|
quam tamen antiquari facile passus est et in eo vehe-
|
|
menter se moderatum praebuit, sed cum in agendo
|
|
multa populariter, tum illud male, 'non esse in civitate
|
|
duo milia hominum, qui rem haberent'. Capitalis
|
|
oratio est ad aequationem bonorum pertinens, qua
|
10
|
peste quae potest esse maior? Hanc enim ob causam
|
|
maxime, ut sua tenerentur, res publicae civitatesque
|
|
constitutae sunt. Nam, etsi duce natura congregaban-
|
|
tur homines, tamen spe custodiae rerum suarum ur-
|
|
bium praesidia quaerebant. Danda etiam opera est,
|
74.1
|
ne, quod apud maiores nostros saepe fiebat propter
|
|
aerarii tenuitatem assiduitatemque bellorum, tributum
|
|
sit conferendum, idque ne eveniat multo ante erit pro-
|
|
videndum. Sin quae necessitas huius muneris alicui
|
5
|
rei publicae obvenerit—malo enim quam nostrae
|
|
ominari neque tamen de nostra, sed de omni re pu-
|
|
blica disputo—danda erit opera, ut omnes intelle-
|
|
gant, si salvi esse velint, necessitati esse parendum.
|
|
Atque etiam omnes, qui rem publicam gubernabunt,
|
10
|
consulere debebunt ut earum rerum copia sit, quae
|
|
sunt ad victum necessariae. Quarum qualis comparatio
|
|
fieri soleat et debeat, non est necesse disputare; est
|
|
enim in promptu; tantum locus attingendus fuit.
|
|