Sed cum tota philosophia, mi Cicero, frugifera et 3.5.1
fructuosa nec ulla pars eius inculta ac deserta sit,
tum nullus feracior in ea locus est nec uberior, quam
de officiis, a quibus constanter honesteque vivendi
praecepta ducuntur. Quare quamquam a Cratippo no- 5
stro, principe huius memoriae philosophorum, haec
te assidue audire atque accipere confido, tamen con-
ducere arbitror talibus aures tuas vocibus undique
circumsonare, nec eas, si fieri possit, quicquam aliud
audire. Quod cum omnibus est faciendum, qui vitam 6.1
honestam ingredi cogitant, tum haud scio an nemini
potius quam tibi. Sustines enim non parvam expecta-
tionem imitandae industriae nostrae, magnam hono-
rum, non nullam fortasse nominis. Suscepisti onus 5
praeterea grave et Athenarum et Cratippi; ad quos
cum tamquam ad mercaturam bonarum artium sis
profectus, inanem redire turpissimum est dedecoran-
tem et urbis auctoritatem et magistri. Quare quantum
coniti animo potes, quantum labore contendere, si di- 10
scendi labor est potius quam voluptas, tantum fac ut
efficias neve committas, ut, cum omnia suppeditata
sint a nobis, tute tibi defuisse videare. Sed haec hacte-
nus; multa enim saepe ad te cohortandi gratia scrip-
simus; nunc ad reliquam partem propositae divisionis 15
revertamur.
  Panaetius igitur, qui sine controversia de officiis 7.1
accuratissime disputavit quemque nos correctione qua-
dam adhibita potissimum secuti sumus, tribus generi-
bus propositis, in quibus deliberare homines et con-
sultare de officio solerent, uno cum dubitarent, ho- 5
nestumne id esset, de quo ageretur, an turpe, altero
utilene esset an inutile, tertio, si id, quod speciem
haberet honesti, pugnaret cum eo, quod utile videre-
tur, quomodo ea discerni oporteret, de duobus generi-
bus primis tribus libris explicavit, de tertio autem 10
genere deinceps se scripsit dicturum nec exsolvit id,
quod promiserat. Quod eo magis miror, quia scrip- 8.1
tum a discipulo eius Posidonio est, triginta annis vi-
xisse Panaetium posteaquam illos libros edidisset.
Quem locum miror a Posidonio breviter esse tactum
in quibusdam commentariis, praesertim cum scribat 5
nullum esse locum in tota philosophia tam necessa-
rium. Minime vero assentior iis, qui negant eum lo- 9.1
cum a Panaetio praetermissum, sed consulto relictum,
nec omnino scribendum fuisse, quia numquam posset
utilitas cum honestate pugnare. De quo alterum po-
test habere dubitationem, adhibendumne fuerit hoc 5
genus, quod in divisione Panaetii tertium est an plane
omittendum, alterum dubitari non potest, quin a Pa-
naetio susceptum sit, sed relictum. Nam qui e divi-
sione tripertita duas partes absolverit, huic necesse
est restare tertiam; praeterea in extremo libro tertio 10
de hac parte pollicetur se deinceps esse dicturum.
Accedit eodem testis locuples Posidonius, qui etiam 10.1
scribit in quadam epistola, P. Rutilium Rufum dicere
solere, qui Panaetium audierat, ut nemo pictor esset
inventus, qui in Coa Venere eam partem, quam Apelles
inchoatam reliquisset, absolveret—oris enim pul- 5
chritudo reliqui corporis imitandi spem auferebat—,
sic ea, quae Panaetius praetermisisset et non perfecis-
set, propter eorum, quae perfecisset, praestantiam ne-
minem persecutum.