Sed cum tota philosophia, mi Cicero, frugifera et
|
3.5.1
|
fructuosa nec ulla pars eius inculta ac deserta sit,
|
|
tum nullus feracior in ea locus est nec uberior, quam
|
|
de officiis, a quibus constanter honesteque vivendi
|
|
praecepta ducuntur. Quare quamquam a Cratippo no-
|
5
|
stro, principe huius memoriae philosophorum, haec
|
|
te assidue audire atque accipere confido, tamen con-
|
|
ducere arbitror talibus aures tuas vocibus undique
|
|
circumsonare, nec eas, si fieri possit, quicquam aliud
|
|
audire. Quod cum omnibus est faciendum, qui vitam
|
6.1
|
honestam ingredi cogitant, tum haud scio an nemini
|
|
potius quam tibi. Sustines enim non parvam expecta-
|
|
tionem imitandae industriae nostrae, magnam hono-
|
|
rum, non nullam fortasse nominis. Suscepisti onus
|
5
|
praeterea grave et Athenarum et Cratippi; ad quos
|
|
cum tamquam ad mercaturam bonarum artium sis
|
|
profectus, inanem redire turpissimum est dedecoran-
|
|
tem et urbis auctoritatem et magistri. Quare quantum
|
|
coniti animo potes, quantum labore contendere, si di-
|
10
|
scendi labor est potius quam voluptas, tantum fac ut
|
|
efficias neve committas, ut, cum omnia suppeditata
|
|
sint a nobis, tute tibi defuisse videare. Sed haec hacte-
|
|
nus; multa enim saepe ad te cohortandi gratia scrip-
|
|
simus; nunc ad reliquam partem propositae divisionis
|
15
|
revertamur.
|
|
Panaetius igitur, qui sine controversia de officiis
|
7.1
|
accuratissime disputavit quemque nos correctione qua-
|
|
dam adhibita potissimum secuti sumus, tribus generi-
|
|
bus propositis, in quibus deliberare homines et con-
|
|
sultare de officio solerent, uno cum dubitarent, ho-
|
5
|
nestumne id esset, de quo ageretur, an turpe, altero
|
|
utilene esset an inutile, tertio, si id, quod speciem
|
|
haberet honesti, pugnaret cum eo, quod utile videre-
|
|
tur, quomodo ea discerni oporteret, de duobus generi-
|
|
bus primis tribus libris explicavit, de tertio autem
|
10
|
genere deinceps se scripsit dicturum nec exsolvit id,
|
|
quod promiserat. Quod eo magis miror, quia scrip-
|
8.1
|
tum a discipulo eius Posidonio est, triginta annis vi-
|
|
xisse Panaetium posteaquam illos libros edidisset.
|
|
Quem locum miror a Posidonio breviter esse tactum
|
|
in quibusdam commentariis, praesertim cum scribat
|
5
|
nullum esse locum in tota philosophia tam necessa-
|
|
rium. Minime vero assentior iis, qui negant eum lo-
|
9.1
|
cum a Panaetio praetermissum, sed consulto relictum,
|
|
nec omnino scribendum fuisse, quia numquam posset
|
|
utilitas cum honestate pugnare. De quo alterum po-
|
|
test habere dubitationem, adhibendumne fuerit hoc
|
5
|
genus, quod in divisione Panaetii tertium est an plane
|
|
omittendum, alterum dubitari non potest, quin a Pa-
|
|
naetio susceptum sit, sed relictum. Nam qui e divi-
|
|
sione tripertita duas partes absolverit, huic necesse
|
|
est restare tertiam; praeterea in extremo libro tertio
|
10
|
de hac parte pollicetur se deinceps esse dicturum.
|
|
Accedit eodem testis locuples Posidonius, qui etiam
|
10.1
|
scribit in quadam epistola, P. Rutilium Rufum dicere
|
|
solere, qui Panaetium audierat, ut nemo pictor esset
|
|
inventus, qui in Coa Venere eam partem, quam Apelles
|
|
inchoatam reliquisset, absolveret—oris enim pul-
|
5
|
chritudo reliqui corporis imitandi spem auferebat—,
|
|
sic ea, quae Panaetius praetermisisset et non perfecis-
|
|
set, propter eorum, quae perfecisset, praestantiam ne-
|
|
minem persecutum.
|
|