Praetermittendae autem defensionis deserendique
|
1.28.1
|
officii plures solent esse causae. Nam aut inimicitias
|
|
aut laborem aut sumptus suscipere nolunt aut etiam
|
|
neglegentia, pigritia, inertia aut suis studiis quibus-
|
|
dam occupationibusve sic impediuntur, ut eos, quos
|
5
|
tutari debeant, desertos esse patiantur. Itaque viden-
|
|
dum est, ne non satis sit id, quod apud Platonem est
|
|
in philosophos dictum, quod in veri investigatione
|
|
versentur quodque ea, quae plerique vehementer ex-
|
|
petant, de quibus inter se digladiari soleant, contem-
|
10
|
nant et pro nihilo putent, propterea iustos esse. Nam
|
|
alterum [iustitiae genus] assequuntur, in inferenda ne
|
|
cui noceant iniuria, in alterum incidunt, discendi enim
|
|
studio impediti, quos tueri debent, deserunt. Itaque
|
|
eos ne ad rem publicam quidem accessuros putant
|
15
|
nisi coactos. Aequius autem erat id voluntate fieri;
|
|
nam hoc ipsum ita iustum est, quod recte fit, si est
|
|
voluntarium. Sunt etiam, qui aut studio rei familiaris
|
29.1
|
tuendae aut odio quodam hominum suum se negotium
|
|
agere dicant nec facere cuiquam videantur iniuriam.
|
|
Qui altero genere iniustitiae vacant, in alterum incur-
|
|
runt; deserunt enim vitae societatem, quia nihil con-
|
5
|
ferunt in eam studii, nihil operae, nihil facultatum.
|
|
Quando igitur duobus generibus iniustitiae proposi-
|
30.1
|
tis adiunximus causas utriusque generis easque res
|
|
ante constituimus, quibus iustitia contineretur, facile
|
|
quod cuiusque temporis officium sit poterimus, nisi
|
|
nosmet ipsos valde amabimus, iudicare. Est enim dif-
|
5
|
ficilis cura rerum alienarum. Quamquam Terentianus
|
|
ille Chremes 'humani nihil a se alienum putat'; sed
|
|
tamen, quia magis ea percipimus atque sentimus, quae
|
|
nobis ipsis aut prospera aut adversa eveniunt, quam
|
|
illa, quae ceteris, quae quasi longo intervallo inter-
|
10
|
iecto videmus, aliter de illis ac de nobis iudicamus.
|
|
Quocirca bene praecipiunt, qui vetant quicquam agere,
|
|
quod dubites aequum sit an iniquum. Aequitas lucet
|
|
ipsa per se, dubitatio cogitationem significat iniuriae.
|
|