Praetermittendae autem defensionis deserendique 1.28.1
officii plures solent esse causae. Nam aut inimicitias
aut laborem aut sumptus suscipere nolunt aut etiam
neglegentia, pigritia, inertia aut suis studiis quibus-
dam occupationibusve sic impediuntur, ut eos, quos 5
tutari debeant, desertos esse patiantur. Itaque viden-
dum est, ne non satis sit id, quod apud Platonem est
in philosophos dictum, quod in veri investigatione
versentur quodque ea, quae plerique vehementer ex-
petant, de quibus inter se digladiari soleant, contem- 10
nant et pro nihilo putent, propterea iustos esse. Nam
alterum [iustitiae genus] assequuntur, in inferenda ne
cui noceant iniuria, in alterum incidunt, discendi enim
studio impediti, quos tueri debent, deserunt. Itaque
eos ne ad rem publicam quidem accessuros putant 15
nisi coactos. Aequius autem erat id voluntate fieri;
nam hoc ipsum ita iustum est, quod recte fit, si est
voluntarium. Sunt etiam, qui aut studio rei familiaris 29.1
tuendae aut odio quodam hominum suum se negotium
agere dicant nec facere cuiquam videantur iniuriam.
Qui altero genere iniustitiae vacant, in alterum incur-
runt; deserunt enim vitae societatem, quia nihil con- 5
ferunt in eam studii, nihil operae, nihil facultatum.
  Quando igitur duobus generibus iniustitiae proposi- 30.1
tis adiunximus causas utriusque generis easque res
ante constituimus, quibus iustitia contineretur, facile
quod cuiusque temporis officium sit poterimus, nisi
nosmet ipsos valde amabimus, iudicare. Est enim dif- 5
ficilis cura rerum alienarum. Quamquam Terentianus
ille Chremes 'humani nihil a se alienum putat'; sed
tamen, quia magis ea percipimus atque sentimus, quae
nobis ipsis aut prospera aut adversa eveniunt, quam
illa, quae ceteris, quae quasi longo intervallo inter- 10
iecto videmus, aliter de illis ac de nobis iudicamus.
Quocirca bene praecipiunt, qui vetant quicquam agere,
quod dubites aequum sit an iniquum. Aequitas lucet
ipsa per se, dubitatio cogitationem significat iniuriae.