Vides in hac tota disceptatione non illud dici "quam- 3.53.6
vis hoc turpe sit, tamen, quoniam expedit, faciam", sed
ita expedire, ut turpe non sit, ex altera autem parte,
ea re, quia turpe sit, non esse faciendum. Vendat ae- 54.1
des vir bonus, propter aliqua vitia, quae ipse norit,
ceteri ignorent, pestilentes sint et habeantur salubres,
ignoretur in omnibus cubiculis apparere serpentes,
<sint> male materiatae et ruinosae, sed hoc praeter 5
dominum nemo sciat; quaero, si haec emptoribus ven-
ditor non dixerit aedesque vendiderit pluris multo.
quam se venditurum putarit, num id iniuste aut im-
probe fecerit? "Ille vero" inquit Antipater. "Quid est
enim aliud erranti viam non monstrare, quod Athenis 10
execrationibus publicis sanctum est, si hoc non est,
emptorem pati ruere et per errorem in maximam frau-
dem incurrere. Plus etiam est quam viam non mon-
strare; nam est scientem in errorem alterum inducere."
Diogenes contra "Num te emere coegit, qui ne horta- 55.1
tus quidem est? Ille, quod non placebat, proscripsit,
tu quod placebat, emisti. Quod si qui proscribunt vil-
lam bonam beneque aedificatam non existimantur fe-
fellisse, etiam si illa nec bona est nec aedificata ra- 5
tione, multo minus, qui domum non laudarunt. Ubi
enim iudicium emptoris est, ibi fraus venditoris quae
potest esse? Sin autem dictum non omne praestan-
dum est, quod dictum non est, id praestandum putas?
Quid vero est stultius quam venditorem eius rei, quam 10
vendat, vitia narrare? Quid autem tam absurdum
quam si domini iussu ita praeco praedicet: "6domum
pestilentem vendo?"6 Sic ergo in quibusdam causis 56.1
dubiis ex altera parte defenditur honestas, ex altera
ita de utilitate dicitur, ut id, quod utile videatur, non
modo facere honestum sit, sed etiam non facere turpe.
Haec est illa, quae videtur utilium fieri cum honestis 5
saepe dissensio. Quae diiudicanda sunt; non enim, ut
quaereremus, exposuimus, sed ut explicaremus. Non 57.1
igitur videtur nec frumentarius ille Rhodios nec hic
aedium venditor celare emptores debuisse. Neque
enim id est celare, quicquid reticeas, sed cum, quod
tu scias, id ignorare emolumenti tui causa velis eos, 5
quorum intersit id scire. Hoc autem celandi genus
quale sit et cuius hominis, quis non videt? Certe non
aperti, non simplicis, non ingenui, non iusti, non viri
boni, versuti potius obscuri, astuti, fallacis, malitiosi,
callidi, veteratoris, vafri. Haec tot et alia plura nonne 10
inutile est vitiorum subire nomina?