Pervertunt homines ea, quae sunt fundamenta na-
|
3.101.6
|
turae, cum utilitatem ab honestate seiungunt. Omnes
|
|
enim expetimus utilitatem ad eamque rapimur nec fa-
|
|
cere aliter ullo modo possumus. Nam quis est, qui
|
|
utilia fugiat? aut quis potius, qui ea non studiosissime
|
10
|
persequatur? Sed quia nusquam possumus nisi in
|
|
laude, decore, honestate utilia reperire, propterea illa
|
|
prima et summa habemus, utilitatis nomen non tam
|
|
splendidum quam necessarium ducimus.
|
|
Quid est igitur, dixerit quis, in iure iurando? num
|
102.1
|
iratum timemus Iovem? At hoc quidem commune est
|
|
omnium philosophorum, non eorum modo, qui deum
|
|
nihil habere ipsum negotii dicunt, nihil exhibere alteri,
|
|
sed eorum etiam, qui deum semper agere aliquid et
|
5
|
moliri volunt, numquam nec irasci deum nec nocere.
|
|
Quid autem iratus Juppiter plus nocere potuisset,
|
|
quam nocuit sibi ipse Regulus? Nulla igitur vis fuit
|
|
religionis, quae tantam utilitatem perverteret. An ne
|
|
turpiter faceret? Primum minima de malis? Non igi-
|
10
|
tur tantum mali turpitudo ista habebat, quantum ille
|
|
cruciatus. Deinde illud etiam apud Accium:
|
|
"Fregistin fidem?
|
|
Neque dedi neque do infideli cuiquam."
|
|
quamquam ab impio rege dicitur, luculente tamen
|
15
|
dicitur. Addunt etiam, quemadmodum nos dicamus
|
|
videri quaedam utilia, quae non sint, sic se dicere vi-
|
|
deri quaedam honesta, quae non sunt, ut hoc ipsum
|
|
videtur honestum conservandi iuris iurandi causa ad
|
|
cruciatum revertisse, sed fit non honestum, quia, quod
|
20
|
per vim hostium esset actum, ratum esse non debuit.
|
|
Addunt etiam, quicquid valde utile sit, id fieri ho-
|
103.1
|
nestum, etiam si antea non videretur. Haec fere contra
|
|
Regulum. Sed prima videamus.
|
|