med. Quint. 46 in Tusculano(?)
CICERO PAETO S.
Delectarunt me tuae litterae, in quibus primum amavi 9.16.1.1
amorem tuum, qui te ad scribendum incitavit verentem ne
Silius suo nuntio aliquid mihi sollicitudinis attulisset; de quo
et tu mihi antea scripseras bis quidem eodem exemplo, facile
ut intellegerem te esse commotum, et ego tibi accurate re- 5
scripseram, ut, quo modo in tali re atque tempore, aut libe-
rarem te ista cura aut certe levarem.
  Sed quoniam proximis quoque litteris ostendis quantae 2.1
tibi curae sit ea res, sic, mi Paete, habeto, quicquid arte fieri
pot<u>erit (non enim iam satis est consilio pugnare, arti-
ficium quoddam excogitandum est)—sed tamen, quicquid
elaborari aut effici potuerit ad istorum benevolentiam 5
conciliandam et colligendam, summo studio me consecutum
esse, nec frustra, ut arbitror; sic enim color, sic observor ab
omnibus iis qui a Caesare diliguntur ut ab iis me amari
putem. tametsi non facile diiudicatur amor verus et fictus,
nisi aliquod incidit eius modi tempus ut quasi aurum igni sic 10
benevolentia fidelis periculo aliquo perspici possit; cetera
sunt signa communia. sed ego uno utor argumento quam ob
rem me ex animo vereque arbitrer diligi, quia et nostra
fortuna ea est et illorum ut simulandi causa non sit.
  De illo autem quem penes est omnis potestas, nihil video 3.1
quod timeam, nisi quod omnia sunt incerta cum a iure
discessum est nec praestari quicquam potest quale futurum
sit quod positum est in alterius voluntate, ne dicam libidine.
sed tamen eius ipsius nulla re a me offensus est animus. est 5
enim adhibita in ea re ipsa summa a nobis moderatio. ut
enim olim arbitrabar esse meum libere loqui, cuius opera
esset in civitate libertas, sic ea nunc amissa nihil loqui quod
offendat aut illius aut eorum qui ab illo diliguntur volunta-
tem. effugere autem si velim non nullorum acute aut facete 10
dictorum opinionem, fama ingeni mihi est abicienda; quod,
si id possem, non recusarem. sed tamen ipse Caesar habet 4.1
peracre iudicium et, ut Servius, frater tuus, quem litteratissi-
mum fuisse iudico, facile diceret 'hic versus Plauti non est,
hic est', quod tritas auris haberet notandis generibus
poetarum et consuetudine legendi, sic audio Caesarem, cum 5
volumina iam confecerit apophthegmatorum, si quid
adferatur ad eum pro meo quod meum non sit, reicere
solere. quod eo nunc magis facit quia vivunt mecum fere
cottidie illius familiares; incidunt autem in sermone vario
multa quae fortasse illis, cum dixi, nec illitterata nec insulsa 10
esse videantur. haec ad illum cum reliquis actis perferuntur;
ita enim ipse mandavit. sic fit ut, si quid praeterea de me
audiat, non audiendum putet.
  Quam ob rem Oenomao tuo nihil utor; etsi posuisti loco
versus Accianos. sed quae est invidia aut quid mihi nunc 5.1
invideri potest? verum fac esse omnia: sic video philosophis
placuisse iis qui mihi soli videntur vim virtutis tenere, nihil
esse sapientis praestare nisi culpam. qua mihi videor dupli-
citer carere, et quod ea senserim quae rectissima fuerunt 5
et qui<a>, cum viderem praesidi non satis esse ad ea
obtinenda, viribus certandum cum valentioribus non
putarim. ergo in officio boni civis certe non sum reprehen-
dendus. reliquum est ne quid stulte, ne quid temere dicam
aut faciam contra potentis. id quoque puto esse sapientis. 10
cetera vero, quid quisque me dixisse dicat, aut quo modo ille
accipiat, aut qua fide mecum vivant ii qui me adsidue colunt
et observant, praestare non possum.
  Ita fit ut et consiliorum superiorum conscientia et 6.1
praesentis temporis moderatione me consoler et illam Acci
similitudinem non modo iam ad invidiam sed ad fortunam
transferam, quam existimo levem et imbecillam ab animo
firmo et gravi tamquam fluctum a saxo frangi oportere. 5
etenim, cum plena sint monumenta Graecorum quem ad
modum sapientissimi viri regna tulerint vel Athenis vel
Syracusis, cum servientibus suis civitatibus fuerint ipsi
quodam modo liberi, ego me non putem tueri meum statum
sic posse ut neque offendam animum cuiusquam nec frangam 10
dignitatem meam?
  Nunc venio ad iocationes tuas, quoniam tu secundum 7.1
'Oenomaum' Acci non, ut olim solebat, Atellanam sed, ut
nunc fit, mimum introduxisti. quem tu mihi Po<m>pilium,
quem denarium narras, quam tyrotarichi patinam? facilitate
mea ista ferebantur antea; nunc mutata res est. Hirtium ego 5
et Dolabellam dicendi discipulos habeo, cenandi magistros;
puto enim te audisse, si forte ad vos omnia perferuntur, illos
apud me declamitare, me apud illos cenitare. tu autem quod
mihi bonam copiam eiures nihil est. tum enim cum rem
habebas quaesticulus te faciebat attentiorem; nunc <cur>, 10
cum tam aequo animo bona perdas, non eo sis consilio ut,
cum me hospitio recipias, aestimationem te aliquam putes
accipere? etiam haec levior est plaga ab amico quam a debi-
tore. nec tamen eas cenas quaero ut magnae reliquiae fiant; 8.1
quod erit, magnificum sit et lautum. memini te mihi
Phameae cenam narrare. temperius fiat, cetera eodem
modo. quod si perseveras me ad Matris tui cenam revocare,
feram id quoque. volo enim videre animum qui mihi audeat 5
ista quae scribis apponere aut etiam polypum miniati Iovis
similem. mihi crede, non audebis. ante meum adventum
fama ad te de mea nova lautitia veniet; eam tu extimesces.
neque est quod in promulside spei ponas aliquid, quam
totam sustuli; solebam enim antea debilitari oleis et lucanicis 10
tuis.
  Sed quid haec loquimur? liceat modo isto venire. tu vero 9.1
(volo enim abstergere animi tui metum) ad tyrotarichum
antiquum redi. ego tibi unum sumptum adferam, quod
balneum calfacias oportebit; cetera more nostro. superiora
illa lusimus. 5
  De villa Seliciana et curasti diligenter et scripsisti 10.1
facetissime. itaque puto me praetermissurum; salis enim
satis est, †sannonum† parum.