v Kal. Sext. 43 in castris
PLANCUS IMP. COS. DESIG. S. D. CICERONI
Facere non possum quin in singulas res meritaque tua tibi 10.24.1.1
gratias agam, sed mehercules facio cum pudore. neque enim
tanta necessitudo quantam tu mihi tecum esse voluisti
desiderare videtur gratiarum actionem neque ego libenter
pro maximis tuis beneficiis tam vili munere defungor orationis 5
et malo praesens observantia, diligentia, adsiduitate memo-
rem me tibi probare. quod si mihi vita contigerit, omnis
gratas amicitias atque etiam pias propinquitates in tua
observantia [indulgentia adsiduitate] vincam; amor enim
tuus ac iudicium de me utrum mihi plus dignitatis in 10
perpetuum an voluptatis cottidie sit adlaturus non facile
dixerim.
  De militum commodis fuit tibi curae. quos ego non 2.1
potentiae meae causa (nihil enim me non salutariter cogitare
scio) ornari volui a senatu, sed primum quod ita meritos
iudicabam, deinde quod ad omnis casus coniunctiores rei
publicae esse volebam, novissime ut ab omni omnium 5
sollicitatione aversos eos talis vobis praestare possem quales
adhuc fuerunt.
  Nos adhuc hic omnia integra sustinuimus. quod consilium 3.1
nostrum, etsi quanta sit aviditas hominum non sine causa
ta<m optabi>lis victoriae scio, tamen vobis probari spero.
non enim, si quid in his exercitibus sit offensum, magna
subsidia res publica habet expedita quibus subito impetu ac 5
latrocinio parricidarum resistat. copias vero nostras notas
tibi esse arbitror. in castris meis legiones sunt veteranae tres,
tironum vel luculentissima ex omnibus una, in castris Bruti
una veterana legio, altera bima, octo tironum. ita universus
exercitus numero amplissimus est, firmitate exiguus. quan- 10
tum autem in acie tironi sit committendum nimium saepe
expertum habemus.
  Ad hoc robur nostrorum exercituum sive Africanus 4.1
exercitus, qui est veteranus, sive Caesaris accessisset, aequo
animo summam rem publicam in discrimen deduceremus;
aliquanto autem propius esse quod ad Caesarem attinet
videbamus. nihil destiti eum litteris hortari neque ille 5
intermisit adfirmare se sine mora venire, cum interim aversum
illum ab hac cogitatione ad alia consilia video se contulisse.
ego tamen ad eum Furnium nostrum cum mandatis litterisque
misi, si quid forte proficere posset.
  Scis tu, mi Cicero, quod ad Caesaris amorem attinet, 5.1
societatem mihi esse tecum, vel quod in familiaritate Caesaris
vivo illo iam tueri eum et diligere fuit mihi necesse vel quod
ipse, quoad ego nosse potui, moderatissimi atque humanis-
simi fuit sensus vel quod ex tam insigni amicitia mea atque 5
Caesaris hunc fili loco et illius et vestro iudicio substitutum
non proinde habere turpe mihi videtur. sed (quicquid tibi 6.1
scribo dolenter mehercules magis quam inimice facio) quod
vivit Antonius hodie, quod Lepidus una est, quod exercitus
habent non contemnendos [habent], quod sperant, quod
audent, omne Caesari acceptum referre possunt. neque ego 5
superiora repetam; sed ex eo tempore quo ipse mihi pro-
fessus est se venire si venire voluisset, aut oppressum iam
bellum esset aut in aversissimam illi<s> Hispaniam cum
detrimento eorum maximo extrusum. quae mens eum aut
quorum consilia a tanta gloria, sibi vero etiam necessaria ac 10
salutari, avocarit et ad cogitationem consulatus semestris
summo cum terrore hominum et insulsa cum efflagitatione
transtulerit, exputare non possum. multum in hac re mihi 7.1
videntur necessarii eius et rei publicae et ipsius causa
proficere posse, plurimum, ut puto, tu quoque, cuius ille
tanta merita habet quanta nemo praeter me; numquam
enim obliviscar maxima ac plurima me tibi debere. de his 5
rebus ut exigeret cum eo Furnio mandavi. quod si, quantam
debeo, habuero apud eum auctoritatem, plurimum ipsum
iuvero.
  Nos interea duriore condicione bellum sustinemus, quod 8.1
neque expeditissimam dimicationem putamus neque tamen
refugiendo commissuri sumus ut maius detrimentum res
publica accipere possit. quod si aut Caesar se respexerit aut
Africanae legiones celeriter venerint, securos vos ab hac 5
parte reddemus.
  Tu, ut instituisti, me diligas rogo proprieque tuum esse
tibi persuadeas.
 V Kal. Sext. ex castris.