parte priore Iun. 43
POLLIO CICERONI S. P.
S. v. b. e. e. q. v. 10.33.1.1
  Quo tardius certior fierem de proeliis apud Mutinam
factis Lepidus effecit, qui meos tabellarios novem dies
retinuit; tametsi tantam calamitatem rei publicae quam
tardissime audire optandum est, sed illis qui prodesse nihil 5
possunt neque mederi. atque utinam eodem senatus consulto
quo Plancum et Lepidum in Italiam arcessistis me quoque
iussissetis venire! profecto non accepisset res publica hoc
vulnus. quo si qui laetantur in praesentia quia videntur et
duces et veterani Caesaris partium interisse, tamen postmodo 10
necesse est doleant cum vastitatem Italiae respexerint. nam
et robur et suboles militum interiit, si quidem quae nuntiantur
ulla ex parte vera sunt.
  Neque ego non videbam quanto usui rei publicae essem 2.1
futurus si ad Lepidum venissem. omnem enim cunctationem
eius discussissem, praesertim adiutore Planco. sed scribenti
ad me eius modi litteras quas leges et contionibus videlicet
quas Narbone habuisse dicitur similis palparer necesse erat 5
si vellem commeatus per provinciam eius iter faciens habere.
praeterea verebar ne, si ante quam ego incepta perficerem
proelium confectum esset, pium consilium meum raperent in
contrariam partem obtrectatores mei propter amicitiam
quae mihi cum Antonio, non maior tamen quam Planco, fuit. 10
  Itaque a Gadibus mense Aprili binis tabellariis in duas 3.1
navis impositis et tibi et consulibus et Octaviano scripsi, ut
me faceretis certiorem quonam modo plurimum possem
prodesse rei publicae. sed, ut rationem ineo, quo die proelium
Pansa commisit eodem a Gadibus naves profectae sunt; nulla 5
enim post hiemem fuit ante eam diem navigatio. et hercules
longe remotus ab omni suspicione futuri civilis tumultus
penitus in Lusitania legiones in hibernis collocaram. ita porro
festinavit uterque confligere tamquam nihil peius timerent
quam ne sine maximo rei publicae detrimento bellum 10
componeretur. sed si properandum fuit, nihil non summi
ducis consilio gessisse Hirtium video.
  Nunc haec mihi scribuntur ex Gallia Lepidi et nuntiantur: 4.1
Pansae exercitum concisum esse, Pansam ex vulneribus
mortuum, eodem proelio Martiam legionem interisse et
L. Fabatum et C. Peducaeum et D. Carfulenum; Hirtino
autem proelio et quartam legionem et omnis peraeque 5
Antoni caesas, item Hirti, quartam vero, cum castra quoque
Antoni cepisset, a quinta legione concisam esse; ibi Hirtium
quoque perisse et Pontium Aquilam; dici etiam Octavianum
cecidisse (quae si, quod di prohibeant, vera sunt, non
mediocriter doleo); Antonium turpiter Mutinae obsessionem 10
reliquisse, sed habere equitum <V>, legiones sub signis
armatas tris et P. Bagienni unam, inermis bene multos;
Ventidium quoque se cum legione VII, VIII, VIIII
coniunxisse; si nihil in Lepido spei sit, descensurum ad
extrema et non modo nationes sed etiam servitia concitatu- 15
rum; Parmam direptam; L. Antonium Alpis occupasse.
  Quae si vera sunt, nemini nostrum cessandum est nec 5.1
exspectandum quid decernat senatus. res enim cogit huic
tanto incendio succurrere omnis qui aut imperium aut
nomen denique populi Romani salvum volunt esse. Brutum
enim cohortis XVII et duas non frequentis tironum legiones, 5
quas conscripserat Antonius, habere audio; neque tamen
dubito quin omnes qui supersint de Hirti exercitu confluant
ad eum. nam in dilectu non multum spei puto esse,
praesertim cum nihil sit periculosius quam spatium con-
firmandi sese Antonio dari. anni autem tempus libertatem 10
maiorem mihi dat propterea quia frumenta aut in agris aut
in villis sunt. itaque proximis litteris consilium meum
expedietur. nam neque deesse neque superesse rei publicae
volo. maxime tamen doleo adeo et longo et infesto itinere ad
me veniri ut die quadragensimo post aut ultra etiam quam 15
facta sunt omnia nuntientur.