Romae
MATIUS CICERONI S.
Magnam voluptatem ex tuis litteris cepi, quod quam 11.28.1.1
speraram atque optaram habere te de me opinionem co-
gnovi. de qua etsi non dubitabam, tamen, quia maximi
aestimabam ut incorrupta maneret, laborabam. conscius
autem mihi eram nihil a me commissum esse quod boni 5
cuiusquam offenderet animum. eo minus credebam plurimis
atque optimis artibus ornato tibi temere quicquam persuaderi
potuisse, praesertim in quem mea propensa et perpetua
fuisset atque esset benevolentia. quod quoniam ut volui scio
esse, respondebo criminibus quibus tu pro me, ut par erat 10
pro tua singulari bonitate et amicitia nostra, saepe restitisti.
  Nota enim mihi sunt quae in me post Caesaris mortem 2.1
contulerint. vitio mihi dant quod mortem hominis necessari
graviter fero atque eum quem dilexi perisse indignor; aiunt
enim patriam amicitiae praeponendam esse, proinde ac si
iam vicerint obitum eius rei publicae fuisse utilem. sed non 5
agam astute: fateor me ad istum gradum sapientiae non
pervenisse. neque enim Caesarem in dissensione civili sum
secutus, sed amicum, quamquam re offendebar, tamen non
deserui, neque bellum umquam civile aut etiam causam
dissensionis probavi, quam etiam nascentem exstingui summe 10
studui. itaque in victoria hominis necessari neque honoris
neque pecuniae dulcedine sum captus, quibus praemiis reliqui,
minus apud eum quam ego cum possent, immoderate sunt
abusi. atque etiam res familiaris mea lege Caesaris deminuta
est, cuius beneficio plerique qui Caesaris morte laetantur 15
remanserunt in civitate. civibus victis ut parceretur aeque ac
pro mea salute laboravi.
  Possum igitur, qui omnis voluerim incolumis, eum a quo 3.1
id impetratum est perisse non indignari, cum praesertim
idem homines illi et invidiae et exitio fuerint? 'plecteris ergo'
inquiunt, 'quoniam factum nostrum improbare audes.'
o superbiam inauditam! alios in facinore gloriari, aliis ne 5
dolere quidem impunite licere! at haec etiam servis semper
libera fuerunt, <ut sperarent> timerent gauderent dolerent
suo potius quam alterius arbitrio; quae nunc, ut quidem isti
dictitant, 'libertatis auctores' metu nobis extorquere conan-
tur. sed nihil agunt. nullis umquam periculi terroribus 4.1
ab officio aut ab humanitate desciscam. numquam enim
honestam mortem fugiendam, saepe etiam appetendam
putavi.
  Sed quid mihi suscensent si id opto ut paeniteat eos sui 5
facti? cupio enim Caesaris mortem omnibus esse acerbam.
at debeo pro civili parte rem publicam velle salvam. id
quidem me cupere, nisi et ante acta vita et reliqua mea spes
tacente me probat, dicendo vincere non postulo. qua re 5.1
maiorem in modum te rogo ut rem potiorem oratione ducas
mihique, si sentis expedire recte fieri, credas nullam com-
munionem cum improbis esse posse. an quod adulescens
praestiti, cum etiam errare cum excusatione possem, id nunc 5
aetate praecipitata commutem ac me ipse retexam? non
faciam, neque quod displiceat committam, praeterquam quod
hominis mihi coniunctissimi ac viri amplissimi doleo gravem
casum. quod si aliter essem animatus, numquam quod
facerem negarem, ne et in peccando improbus et in dissimu- 10
lando timidus ac vanus existimarer.
  At ludos quos Caesaris victoriae Caesar adulescens fecit 6.1
curavi. at id ad privatum officium, non ad statum rei
publicae, pertinet. quod tamen munus et hominis amicissimi
memoriae atque honoribus praestare etiam mortui debui et
optimae spei adulescenti ac dignissimo Caesare petenti 5
negare non potui. veni etiam consulis Antoni domum saepe 7.1
salutandi causa; ad quem qui me parum patriae amantem
esse existimant rogandi quidem aliquid aut auferendi causa
frequentis ventitare reperies. sed quae haec est adrogantia,
quod Caesar numquam interpellavit quin quibus vellem 5
atque etiam quos ipse non diligebat tamen iis uterer, eos qui
mihi amicum eripuerunt carpendo me efficere conari ne
quos velim diligam!
  Sed non vereor ne aut meae vitae modestia parum valitura 8.1
sit in posterum contra falsos rumores aut ne etiam ii qui me
non amant propter meam in Caesarem constantiam non
malint mei quam sui similis amicos habere. mihi quidem si
optata contingent, quod reliquum est vitae in otio Rhodi 5
degam. sin casus aliquis interpellarit, ita ero Romae ut recte
fieri semper cupiam.
  Trebatio nostro magnas ago gratias quod tuum erga me
animum simplicem atque amicum aperuit et quod eum
quem semper libenter dilexi quo magis iure colere atque 10
observare deberem fecit.
  Bene vale et me dilige.