vi Kal. Quint. 50(?) in castris ad Pyramum
|
|
CICERO APPIO PULCHRO, UT SPERO, CENSORI S. D.
|
|
Cum essem in castris ad fluvium Pyramum, redditae mihi
|
3.11.1.1
|
sunt uno tempore a te epistulae duae, quas ad me Q. Servilius
|
|
Tarso miserat. earum in altera dies erat adscripta Non. Apr.,
|
|
in altera, quae mihi recentior videbatur, dies non erat.
|
|
respondebo igitur superiori prius, in qua scribis ad me de
|
5
|
absolutione maiestatis. de qua etsi permulto a<n>te certior
|
|
factus eram litteris, nuntiis, fama denique ipsa (nihil enim
|
|
fuit clarius, non quo quisquam aliter putasset, sed nihil de
|
|
insignibus ad laudem viris obscure nuntiari solet), tamen
|
|
eadem illa laetiora fecerunt mihi tuae litterae, non solum
|
10
|
quia planius loquebantur et uberius quam vulgi sermo sed
|
|
etiam quia magis videbar tibi gratulari cum de te ex te ipso
|
|
audiebam. complexus igitur sum cogitatione te absentem,
|
2.1
|
epistulam vero osculatus etiam ipse mihi gratulatus sum.
|
|
quae enim <a> cuncto populo, a senatu, a iudicibus ingenio,
|
|
industriae, virtuti tribuuntur, quia mihi ipse adsentor
|
|
fortasse cum ea esse in me fingo, mihi quoque ipsi tribui puto.
|
5
|
Nec tam gloriosum exitum tui iudici exstitisse sed tam
|
|
pravam inimicorum tuorum mentem fuisse mirabar. 'de
|
|
ambitu vero quid interest' inquies 'an de maiestate?' ad
|
|
rem, nihil; alterum enim non attigisti, alteram auxisti.
|
|
verum tamen est maiestas, etsi Sulla voluit ne in quemvis
|
10
|
impune declamari liceret, <ambigua>; ambitus vero ita
|
|
apertam vim habet ut aut accusetur improbe aut defendatur.
|
|
quid enim? facta necne facta largitio ignorari potest?
|
|
tuorum autem honorum cursus cui suspectus umquam fuit?
|
|
me miserum, qui non adfuerim! quos ego risus excitassem!
|
15
|
Sed de maiestatis iudicio duo mihi illa ex tuis litteris
|
3.1
|
iucundissima fuerunt: unum, quod te ab ipsa re publica
|
|
defensum scribis, quae quidem etiam in summa bonorum
|
|
et fortium civium copia tueri talis viros deberet, nunc vero
|
|
eo magis quod tanta penuria est in omni vel honoris vel
|
5
|
aetatis gradu ut iam orba civitas talis tutores complecti
|
|
debeat; alterum, quod Pompei et Bruti fidem benevolenti-
|
|
amque mirifice laudas. laetor virtute et officio cum tuorum
|
|
necessariorum, meorum amicissimorum, tum alterius
|
|
omnium saeculorum et gentium principis, alterius iam
|
10
|
pridem iuventutis, celeriter, ut spero, civitatis. de mercen-
|
|
nariis testibus a suis civitatibus notandis, nisi iam factum
|
|
aliquid est per Flaccum, fiet a me cum per Asiam decedam.
|
|
Nunc ad alteram epistulam venio. quod ad me quasi
|
4.1
|
formam communium temporum et totius rei publicae
|
|
misisti expressam, prudentia litterarum tuarum valde mihi
|
|
est grata; video enim et pericula leviora quam timebam et
|
|
maiora praesidia, si quidem, ut scribis, omnes vires civitatis
|
5
|
se ad Pompei ductum applicaverunt, tuumque simul
|
|
promptum animum et alacrem perspexi ad defendendam
|
|
rem publicam mirificamque cepi voluptatem ex hac tua
|
|
diligentia, quod in summis tuis occupationibus mihi tamen
|
|
rei publicae statum per te notum esse voluisti. nam auguralis
|
10
|
libros ad commune utriusque nostrum otium serva. ego enim
|
|
a te cum tua promissa per litteras flagitabam, ad urbem te
|
|
otiosissimum esse arbitrabar. nunc tamen, ut ipse polliceris,
|
|
pro auguralibus libris orationes tuas confectas omnis
|
|
exspectabo.
|
15
|
D. Tullius, cui mandata ad me dedisti, non convenerat me,
|
5.1
|
nec erat iam quisquam mecum tuorum praeter omnis meos,
|
|
qui sunt omnes tui. stomachosiores meas litteras quas dicas
|
|
esse non intellego. bis ad te scripsi me purgans diligenter, te
|
|
leviter accusans in eo quod de me cito credidisses. quod
|
5
|
genus querelae mihi quidem videbatur esse amici; sin tibi
|
|
displicet, non utar eo posthac. sed si, ut scribis, eae litterae
|
|
non fuerunt disertae, scito meas non fuisse. ut enim
|
|
Aristarchus Homeri versum negat quem non probat, sic tu
|
|
(libet enim mihi iocari), quod disertum non erit, ne putaris
|
10
|
meum.
|
|
Vale, et in censura, si iam es censor, ut spero, de proavo
|
|
multum cogitato tuo.
|
|